Jak równość może odmienić firmę? Dominika Kulczyk, Ela Bonda, Bartosz Ciołkowski i dr Konrad Maj w Debacie Wirtualnej Polski

Jeszcze do niedawna biznes był przestrzenią zdominowaną przez mężczyzn. Dziś na czele firm coraz częściej stają kobiety. Parytety w przedsiębiorstwach nie oznaczają jednak automatycznie równych płac i tych samych praw. O rzeczywistości kobiet na rynku pracy rozmawiali Dominika Kulczyk, prezeska Kulczyk Foundation i przewodnicząca Rady Nadzorczej Polenergia S.A., Ela Bonda - Diversity and Inclusion Lead w NatWest Group, Bartosz Ciołkowski, dyrektor generalny na Polskę, Czechy i Słowację, Mastercard Europe oraz dr Konrad Maj - psycholog społeczny i kierownik Centrum HumanTech Uniwersytetu SWPS. Jak eksperci ocenili sytuację kobiet (nie tylko) w biznesie?

Nierówność to nie tylko problem kobiet

Wydawałoby się, że w dzisiejszych czasach równość płci powinna być standardem, jednak rynek pracy (i to nie tylko polski) wciąż pozostawia w tej kwestii wiele do życzenia. W Unii Europejskiej kobiety zarabiają na godzinę 15 proc. mniej niż mężczyźni. Wciąż aktualne są też stereotypy związane z macierzyństwem. - W środowisku firmowym to wciąż kobietom przypisuje się obowiązki rodzicielskie - mimo dyrektywy uprawniającej mężczyzn do korzystania z urlopów opiekuńczych. To pokazuje jak bardzo potrzebne jest elastyczne podejście do potrzeb kobiet, żeby mogły rozwijać się w tym samym tempie, co ich firmowi koledzy - mówiła Ela Bonda z NatWesta.

>>> Praca.Wirtualnemedia.pl - tysiące ogłoszeń o pracę

Nierówności w biznesie nie są jednak jedynie problemem kobiet. - Nierówne prawa rodzą frustrację i zaburzają relacje w zespole. Taka sytuacja powoduje podziały w grupie i negatywnie wpływa na samoocenę - pracownice, które czują się gorsze, automatycznie wycofują się i nie wykazują inicjatywy w firmie - przekonywał psycholog Konrad Maj.

"Infinite Storm": nadchodzi premiera nowego filmu Małgorzaty Szumowskiej z Naomi Watts. Koproducentką Dominika Kulczyk

Prezeska Kulczyk Foundation zwróciła z kolei uwagę na otwartość i szczerość w relacjach w zespole. Także w kontekście zdrowia menstruacyjnego. - Czy oczekujemy od mężczyzn, żeby brali ze sobą do pracy papier toaletowy? Z tego co wiem, nie ma takiej sytuacji. A jednak kobiety zmuszone są chodzić do toalety z własnymi środkami higienicznymi, narażając się na stres. Żeby tego uniknąć, znormalizujmy temat menstruacji. To natura, a nie powód do wstydu i ukrywania się - mówiła Dominika Kulczyk, przekonując jednocześnie, że brak podpasek czy tamponów może wpływać na samoocenę, pewność siebie, a w konsekwencji utrudniać kobietom rozwój zawodowy. Dlatego pracodawcy powinni udostępniać je pracownicom, tak jak zapewniają zespołowi wodę, kawę, napoje czy owoce.

Ela Bonda zapewniła, że w burach NatWest toalety dla pań wyposażone są w skrzyneczki z niezbędnymi środkami higienicznymi. Firma oddaje głos pracowniczkom i pracownikom i często pyta o ich potrzeby - także te dotyczące toalet. Kwestią poruszaną na forum jest zresztą nie tylko menstruacja, ale także menopauza - kolejny etap w życiu kobiet, który dotyczy wielu pań pracujących w biznesie.

It’s (not) a men’s world. Jak firmy zwalczają nierówność płci?

Dominika Kulczyk podkreśliła, że równość w firmach jest możliwa i dziś powinna być normą w każdym środowisku biznesowym. Dodając, że to kobiety są rzeczniczkami tych zmian i to one powinny aktywnie komunikować swoje potrzeby.

- W Mastercardzie widzimy konieczność zmian i chcemy aktywnie wspierać kobiety w ich zawodowej aktywności. Jedną z naszych najważniejszych inicjatyw jest równa płaca za równą pracę, czyli korygowanie nierówności płac systemowo. Firma nie zapomina także o mężczyznach - obecnie przysługuje im 16 tygodni urlopu tacierzyńskiego. To udogodnienie stwarza możliwość odwrócenia ról - matki mogą rozwijać karierę, podczas gdy ojcowie zostają w domu i zajmują się potomstwem - przekonywał Bartosz Ciołkowski.

- My już na etapie rekrutacji zachęcamy kobiety, żeby aplikowały na stanowiska w naszej firmie. Prowadzimy rozmowy między kobietami o zmianach w naszym życiu i o tym, jak one wpływają na potrzebę zmian w pracy. Praktykujemy różne inicjatywy dla kobiet, jak np. program wspierający po powrocie z urlopu macierzyńskiego, wsparcie przy planowaniu rodziny i dofinansowanie do in vitro, programy talentowe. Staramy się jednak przede wszystkim zwracać uwagę na element społeczny, który inicjuje dialog na temat kobiecych potrzeb - mówiła Ela Bonda.

Psycholog Konrad Maj oceniał, że dziś tego typu zmiany są dla kobiet kluczowe podczas podejmowania decyzji o zatrudnieniu. Dodatkową przeszkodą są firmy zdominowane przez mężczyzn i nieprzystosowane do potrzeb i wrażliwości kobiet. Jak pokazują badania, panie preferują pracę w atmosferze zbliżonej do warunków domowych, zwracają uwagę na relacje w firmie i dbają o dobre emocje w swoim otoczeniu.

Jak równość może odmienić oblicze firm?

-  W moim odczuciu równość jest naturalnym stanem - mówiła Dominika Kulczyk. - Dawniej myślałam, że muszę ten świat zdobywać, walczyć o siebie, być bardziej męska. Dziś noszę spodnie z poczuciem, że jestem stuprocentową kobietą - zapewniała prezeska Kulczyk Foundation.

-  Równość powinna być normalnością - dodawała Ela Bonda, reprezentująca NatWest Group. - Moim marzeniem jest, żebyśmy już nie musieli o niej rozmawiać.

- Zdecydowanie lepiej pracuje się w firmie dbającej o równość wszystkich pracowników i jest ona bardziej konkurencyjna na rynku pracy - przyznawał Bartosz Ciołkowski z firmy Mastercard.

- Równość to okazja do lepszej współpracy między płciami - dodawał Konrad Maj, psycholog z Uniwersytetu SWPS.

Różnice w praktyce. Z jakimi nierównościami borykają się kobiety w miejscu pracy?

Nierówne płace i mniejsze szanse rozwoju zawodowego w porównaniu do mężczyzn to najczęstsze problemy w wielu firmach, na które uwagę zwracają kobiety. Okazuje się jednak, że przeszkód na drodze do dobrej i satysfakcjonującej pracy jest znacznie więcej. Przykłady? Odzież robocza w miejscach pracy nie jest dopasowana do użytku kobiet - zwłaszcza tych w ciąży. System klimatyzacji i ciężar drzwi wejściowych także dostosowane są do budowy ciała mężczyzn.

Zdziwienie budzić może jednak także nierówność dotycząca dostępu do toalet. Wizyta kobiety w toalecie trwa średnio 2,3 raza dłużej niż wizyta mężczyzny. Wynika to z faktu, że kobiety mają do zdjęcia więcej odzieży, a gdy menstruują, muszą też zmieniać środki higieniczne. Dostęp do czystych i przyjaznych kobietom toalet wpływa nie tylko na ich komfort psychiczny, ale także na zdrowie i bezpieczeństwo.

Menstruacja w Polsce nadal tematem tabu, co piątej Polce brakuje środków na zakup podpasek

Problemy, które pozornie dotyczą tylko kobiet, mają jednak ogromny wpływ na funkcjonowanie firm. Około połowa damskiej populacji to kobiety w wieku produkcyjnym, co oznacza, że jedna czwarta światowej populacji miesiączkuje. Przykrych objawów związanych z menstruacją doświadcza aż 84 proc. kobiet. Według badań Kulczyk Foundation, 17 proc. kobiet w Polsce zdarzyło się z tego powodu nie pójść do pracy lub szkoły, a co dziesiąta Polka musiała zwolnić się z pracy z powodu braku podpaski. Te pozornie prozaiczne sytuacje potrafią stanowić poważną przeszkodę w rozwoju zawodowym kobiet i potęgować nierówności w środowisku biznesowym.

Cykl Kariery nową inicjatywą Kulczyk Foundation

Rozmowa w studiu WP zahaczała też o Cykl Kariery - nową inicjatywę Kulczyk Foundation. To ogólnopolski program dla pracodawców skupiony na budowie świadomości w temacie zdrowia menstruacyjnego. Fundacja uruchomiła go m.in. z Polską Radą Biznesu, Pracodawcami RP, Okresową Koalicją i Sukcesem Pisanym Szminką.

- Dostrzeganie różnorodności w zespołach i umiejętność odpowiadania na ich potrzeby zwiększa szanse firmy na rozwój, sukces i w efekcie przewagę na rynku. Pomaga też zachęcić pracowników do większego zaangażowania i czerpać z ich, czasem niewykorzystanego, potencjału - czytamy na stronie programu.

Celem inicjatywy jest upowszechnienie dostępu do środków menstruacyjnych w miejscach pracy i zdjęcie tabu z tematu miesiączki. Jak informują organizatorzy kampanii, do Cyklu Kariery może dołączyć każda firma, instytucja, jednostka administracji publicznej czy organizacja społeczna zatrudniająca pracowników.

Cykl Kariery patronatem medialnym objęły „Dziennik Gazeta Prawna”, Wirtualna Polska i Money.pl.