PKB w kolejnych kwartałach będzie jeszcze wyższy niż w III kw. dzięki globalnej poprawie

Dynamika PKB w II kw. 2009 r. okazała się wyższa od oczekiwań ekspertów, także analityków ankietowanych przez agencję ISB. To kolejna bardzo optymistyczna wiadomość w tym roku, szczególnie, że dynamika wzrostu w kolejnych kwartałach rośnie systematycznie, a jednocześnie Główny Urząd Statystyczny (GUS) nie rewiduje - jak często wcześniej się zdarzało - danych za poprzednie kwartały. Dodatkowo także szczegółowa analiza składowych tego wskaźnika daje uzasadnioną nadzieję, że w kolejnych kwartałach będzie coraz lepiej. Tym bardziej, że w sukurs PKB przyjdzie niska baza statystyczna.

W strukturze PKB na pierwszy plan - kolejny kwartał z rzędu - wybija się eksport netto. Jego wkład we wzrost nie wynikał jednak z rewelacyjnych wyników polskich eksporterów, ponieważ wolumen był niższy niż wcześniej. Jednak nadal mocno spadający import pozwolił zachować dobre saldo handlowe. Coraz bardziej widoczna była przy tym dalsza poprawa w popycie wewnętrznym, szczególnie w konsumpcji gospodarstw domowych. Jednak w związku z systematycznie pogarszającą się sytuacją na rynku pracy do prognozowania kolejnych kwartałów należy oczekiwać z pewną dozą ostrożności. Te obawy dotyczą szczególnie pierwszego kwartału przyszłego roku, czyli tuż po Nowym Roku - okresie sprzyjającym zwolnieniom i restrukturyzacji zatrudnienia.

To zagrożenie nie jest jednak tak wielkie, jak wydawało się jeszcze w pierwszym półroczu. Optymizmem napawa bowiem zahamowanie spadku inwestycji infrastrukturalnych, ale przede wszystkim - inwestycji przedsiębiorstw. O ile te pierwsze nie dziwią, ponieważ sprzyjają im znaczne środki unijne oraz projekt Euro 2012, to odwrócenie trendu w przedsiębiorstwach jest bardzo dobrą wiadomością. Oznacza to bowiem, że rodzime firmy dobrze poradziły sobie z globalnym kryzysem, przeprowadziły odpowiednie procesy dostosowawcze i obecnie, gdy uznały, że najgorsze za nami, rozpoczynają ponowne inwestycje. Równie pozytywną tendencją, która może pozytywnie wpłynąć na kolejne okresy jest odbudowa zapasów, co dodatkowo wesprze rozpędzająca się polską gospodarkę.

Te wszystkie dobre wieści prowadzą do jednoznacznego wniosku: w ostatnim kwartale br. oraz w roku 2010 niemal na pewno uda się nie tylko utrzymywać tak dobre wyniki, ale nawet systematycznie je poprawiać. Eksperci, zarówno z instytucji komercyjnych, jak i przedstawiciele Rady Polityki Pieniężnej (RPP) oraz resortów gospodarki i finansów zgodnie twierdzą, że wzrost gospodarczy Polski w IV kw. przekroczy 2-proc. poziom, co przełoży się na ok. 1,5-proc. dynamikę w całym oku.

Należy także zwrócić uwagę, że zaskakująco dobre dane za pierwsze dziewięć miesięcy roku i jeszcze wyższe oczekiwania związane z trzema ostatnimi będą potwierdzeniem dla RPP, że zamrażając stopy procentowe na obecnym poziomie dokonała dobrego wyboru. Sytuacja gospodarcza, w kraju i za granicą, została opanowana i obecni członkowie władzy pieniężnej mogą ze spokojem oczekiwać na koniec kadencji i z czystym sumieniem oddać ster rządów w ręce swoich następców.

W poniedziałek Główny Urząd Statystyczny (GUS) podał, że według wstępnych szacunków PKB niewyrównany sezonowo wzrósł w III kw. 2009 roku o 1,7% r/r wobec 1,1% w poprzednim kwartale. Średnia oczekiwań analityków bankowych wynosiła 1,56%.

Poniżej przedstawiamy najciekawsze opinie ekspertów.

"Gospodarka polska utrzymała się więc na ścieżce wzrostowej, pomimo globalnego spowolnienia gospodarczego finansowego i kryzysu finansowego, roczny wynik w Polsce jest najlepszy w Unii Europejskiej, a Polska jest jedynym krajem, który odnotował wzrost gospodarczy. Po wyeliminowaniu wahań sezonowych wzrost gospodarczy utrzymał się na poziomie 0,5% q/q, co daje wzrost w tempie rocznym 2,0%. Zgodnie z oczekiwaniami głównym czynnikiem odpowiedzialnym za przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego była dodatnia kontrybucja eksportu netto, która wyniosła 3,0 pkt. proc., tylko nieznacznie poniżej wyniku z drugiego kwartału. Należy jednak zwrócić uwagę, że poprawa salda handlowego osiągnięta została przy znacznie niższych wolumenach sprzedaży. Wartość eksportu w cenach stałych obniżyła się o 9,5% r/r, natomiast import spadł o 14,9% r/r. Wciąż ujemną kontrybucję miał popyt krajowy (-1,3 pkt. proc.), jednak w stosunku do poprzedniego kwartału nastąpiła wyraźna poprawa, za sprawą przysp! ieszenia konsumpcji prywatnej, wyhamowania spadków inwestycji oraz znacznie mniejszego niż w kwartałach poprzednich spadku zapasów. Pozytywnie należy ocenić stopniowe odwracanie spadków inwestycji przedsiębiorstw, co zapewne w głównej mierze zostało osiągnięte przez rosnące inwestycji infrastrukturalne. Świadczyć o tym może również wysoka dynamika wartości dodanej w budownictwie (7,0% r/r). Biorąc pod uwagę stopniowo poprawiające się wyniki finansowe przedsiębiorstw oraz wyhamowywanie spadków wykorzystania mocy wytwórczych można oczekiwać stopniowego odbudowywania inwestycji w sektorze przedsiębiorstw. W zakresie konsumpcji prywatnej nastąpiło przyspieszenie dynamiki do 2,2% r/r z 1,7% r/r w 2Q, jednak mogło to wynikać częściowo z czynników jednorazowych takich jak pakiet pomocowy rządu niemieckiego dla wymiany samochodów, co zwiększyło sprzedaż samochodów w Polsce, jak również bardziej popularne w tym roku wakacje w kraju. W kolejnych kwartałach polska gospodarka powinna u! trzymać się na ścieżce wzrostowej, tym bardziej, że niska baza statyst yczna z roku poprzedniego będzie zwiększała roczną dynamikę PKB. Pozytywnie na tempo wzrostu będzie w naszej ocenie oddziaływało dalsze odwracania negatywnej tendencji w zakresie inwestycji przedsiębiorstw, co szczególnie będzie widoczne w 2010 roku. Korzystnie na dynamikę PKB będzie również oddziaływało zahamowanie redukcji zapasów przedsiębiorstw. Czynnikiem niepewności pozostają tendencje w zakresie konsumpcji prywatnej, ponieważ wciąż trudna sytuacja na rynku pracy i rosnące bezrobocie mogą ograniczać skłonność Polaków do konsumpcji. Wydaje nam się jednak, że potencjał do spadku rocznej dynamiki spożycia prywatnego jest ograniczony. Opublikowane dziś dane nie zmieniają więc naszych prognoz na kolejne kwartały,. Szacujemy, że w całym 2009 r. dynamika PKB wyniesie 1,5%, natomiast w przyszłym roku przekroczy 2%" - ekonomista Banku Millennium Grzegorz Maliszewski.

"Zgodnie z oczekiwaniami trzeci kwartał przyniósł dalszą poprawę tempa wzrostu polskiej gospodarki w ujęciu r/r, choć należy podkreślić, że dane wyrównane sezonowo w ujęciu q/q wskazują na ustabilizowanie się tempa wzrostu PKB. Dobre wyniki gospodarki w trzecim kwartale możliwe były m. in. dzięki poprawie tempa wzrostu konsumpcji gospodarstw domowych, a także dość znacznej poprawie w inwestycjach (istotne zawężenie spadku w stosunku do drugiego kwartału). W przypadku konsumpcji wsparciem w trzecim kwartale były m. in. wakacje spędzane przez Polaków w tym roku w większym stopniu w kraju, zaś jeśli chodzi o inwestycje - bez wątpienia przy pogłębiającym się spadku aktywności dużych przedsiębiorstw sytuację "ratują" inwestycje samorządów, wspierane przez fundusze unijne (wzrost w trzecim kwartale szacujemy na kilkadziesiąt procent r/r). Jednocześnie nadal pozytywny wpływ na wzrost PKB ma eksport netto (kontrybucja na poziomie 3,0 pp), podczas, gdy nadal relatywnie duży negatywny! mają zapasy (-2,6 pp wobec -2,7 pp w poprzednim kwartale). Odbudowa zapasów w kolejnych kwartałach może być istotnym czynnikiem wsparcia dla dynamiki PKB. Końcówka roku przyniesie wzrost PKB o przynajmniej 2,0% r/r. Dynamika konsumpcji utrzyma się na poziomie zbliżonym do zanotowanego w trzecim kwartale, inwestycji prawdopodobnie znowu nieco się pogorszy (m.in. z powodu mniej sprzyjających warunków atmosferycznych), natomiast odrodzeniu mogą ulec zapasy (ich negatywna kontrybucja w czwartym kwartale powinna ulec zawężeniu). W całym 2009 roku tempo wzrostu PKB osiągnie naszym zdaniem 1,5%, zaś w 2010 przyspieszy do 2%" Dzisiejsze dane najprawdopodobniej utwierdzą jedynie RPP w przekonaniu, że stopy procentowe w Polsce są obecnie na adekwatnym poziomie. Spodziewamy się pozostawienia stopy referencyjnej na obecnym poziomie do końca br., a w scenariuszu bazowym zakładamy również brak jej zmiany w 2010 roku" - ekonomistka Banku BPH Monika Kurtek.

"Głównymi motorami wzrostu gospodarczego w okresie lipiec - wrzesień były: eksport netto, którego kontrybucja do wzrostu PKB wyniosła 3% oraz konsumpcja prywatna (kontrybucja: 1,4%). Niezmiennie kontrybucja akumulacji brutto pozostała ujemna zarówno ze względu na spadek inwestycji, jak ujemne zapasy. W rezultacie kontrybucja popytu krajowego pozostała ujemna wynosząc -1,3% (wobec -2,1% w II kwartale). Od strony podażowej wartość dodana brutto wzrosła o 1.8%r/r wobec 0.8% kwartał wcześniej. Uwagę zwraca wciąż wysoki wzrost wartości dodanej brutto w budownictwie (7.2% r/r w III kwartale wobec 4.6% w II kwartale), a także wzrost wartości dodanej brutto w handlu i naprawach (o 6% wobec 2.9% kwartał wcześniej). Podsumowując, dane o PKB za III kwartał zaskoczyły pozytywnie. W naszej ocenie również IV kwartał przyniesie wyższy odczyt niż zakładany przez nas obecnie poziom 2.8%, głównie w wyniku dodatniej już kontrybucji ze strony zapasów, dodatniej kontrybucji eksportu netto, ale r! ównież pozytywnego efektu bazy. Dane o PKB za III kwartał wskazują, ze w całym roku realny wzrost PKB może przekroczyć nasza prognozę na poziomie 1,6% r/r" - ekonomistka Banku Pekao SA Agnieszka Decewicz.

"W nadchodzących kwartałach eksport netto i spożycie indywidualne będą miały zasadnicze znaczenie dla wzrostu realnej gospodarki. Oczekujemy, że stopa bezrobocia osiągnie szczyt w okolicach połowy 2010 r. i właśnie wtedy należy spodziewać się największych kłopotów po stronie popytu konsumpcyjnego. Przy spodziewanym odbiciu w popycie zewnętrznym przez cały 2010 r., wsparcie ze strony eksportu netto powinno osłabnąć w porównaniu z tym, co obserwowaliśmy w pierwszych trzech kwartałach tego roku (Polska jest importerem netto). Z drugiej strony, odbicie na rynkach globalnych powinno przynieść ożywienie w inwestycjach. Podsumowując, oczekujemy wzrostu w 2010 r. na poziomie ok. 2,6% (niewyrównanego sezonowo)" - ekonomistka Ceska sporitelna, a.s. Jana Krajcova.