Barbara Stanisławczyk: wstrzymujemy rozwój cyfryzacji Polskiego Radia, to wątpliwy projekt (wywiad)

Polskie Radio wydało na cyfryzację prawie 53 mln zł. „Ogromne pieniądze, brak rynku odbiorców”

Łukasz Brzezicki: Z dokumentu KRRiT „Zielona księga cyfryzacji radia w Polsce” wynika, że od października 2013 roku do końca 2015 roku Polskie Radio i rozgłośnie regionalne wydały 52,85 mln zł na proces cyfryzacji. Jak Pani Prezes ocenia proces cyfryzacji radia w Polsce? Czy te pieniądze zostały wydane rozsądnie?

Barbara Stanisławczyk: Projekt cyfryzacji radia nie miał racjonalnego planu, tak zresztą oceniła Najwyższa Izba Kontroli. Cyfryzacja radia powinna być projektem państwowym i koordynowanym przez państwo, a Polskie Radio nie powinno samo w niego wchodzić. Nadawca publiczny nie jest bowiem w stanie samodzielnie zainicjować przestawiania się na odbiór cyfrowy - nie zachęci słuchaczy do kupowania odbiorników DAB+, a firm samochodowych do montowania ich w autach.

Tymczasem wydano ogromne pieniądze, budując rynek nadawczy i zawierając umowy z monopolistą jakim jest Emitel, a nie budowano jednocześnie rynku odbiorczego, który wciąż pozostaje maleńki. Na dodatek Polskie Radio wydało w ostatnim roku około 6 mln zł na promocję radia cyfrowego, które odbiera mała, wręcz niemierzalna, bliska zeru, liczba odbiorców. Cały projekt wydaje się w takim kontekście wątpliwy, a plan nieskoordynowany. Nie ustosunkuję się do informacji zawartych w zielonej księdze, ponieważ KRRiT nie przesłała jej do nas.

Czy wobec tego cyfryzacja Polskiego Radia powinna być rozwijana czy zatrzymana na obecnym etapie? A może należy całkowicie wycofać się z nadawania cyfrowego?

Zarząd Polskiego Radia podjął decyzję o wstrzymaniu rozwoju procesu cyfryzacji. Nie niszczymy tego, co zostało zbudowane, nie rozwiązujemy umów z operatorami nadajników i nie zamykamy anten, ale racjonalizujemy budżet, m.in. poprzez zmiany antenowe. Powtarzam, jeśli cyfryzacja nie będzie projektem państwowym to samo Polskie Radio nie jest w stanie zbudować rynku odbiorców.

W jaki sposób powinien zatem powstawać projekt cyfryzacji radia w Polsce?

Uważam, że projekt państwowy powinien powstawać w porozumieniu międzynarodowym, ponieważ te plany dotyczą nie tylko Polski, ale wielu krajów, które zadają sobie takie samo pytanie: co dalej z cyfryzacją?

Zarząd Polskiego Radia wystąpił z pismem do Ministerstwa Cyfryzacji, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także Ministerstwa Skarbu Państwa, w którym informuje o swoim stanowisku w sprawie cyfryzacji oraz o podjętych w tej sprawie decyzjach. Zaapelowaliśmy również o to, aby wspólnie móc zastanowić się nad dalszym rozwojem cyfrowego radia w Polsce. Ale przede wszystkim ten projekt należy realizować w porozumieniu z nadawcami komercyjnymi. Tak jak telewizja publiczna, która - kiedy przeprowadzała proces cyfryzacji - zawarła porozumienie z komercyjnymi stacjami. Bez tego wycofywanie się z przekazu analogowego Polskiego Radia jest nieporozumieniem.

Czy są planowane konsultacje z wymienionymi ministerstwami?

Na razie wyszliśmy z taką inicjatywą. Czekamy na odpowiedź i decyzje ministerstw. Problem cyfryzacji jest złożony i nie da się go rozwiązać natychmiast. Zasygnalizowaliśmy nasz punkt widzenia w tej sprawie.

Czy zarząd Polskiego Radia jest gotowy spotkać się z nadawcami komercyjnymi, wypracować wspólne porozumienie?

Tak, ale to spotkanie musi być poprzedzone analizami, które w sposób zdecydowany pokażą, jaka jest przyszłość cyfryzacji radia w Polsce. Pojawia się bowiem taki problem, że młody odbiorca raczej nie będzie korzystał z odbiorników cyfrowych, tylko z przekazu multimedialnego i aplikacji mobilnych za pośrednictwem szerokopasmowego internetu.  To jest przyszłość jeśli chodzi o młode pokolenia i na te formę przekazu już dziś stawiamy. Powstaje zatem pytanie, na które dzisiaj bez szerszych badań nie umiem odpowiedzieć: na ile inwestycja w radio cyfrowe i budowanie odbiorcy cyfrowego poprzez odbiorniki cyfrowe ma sens? Może w chwili obecnej lepiej zachowajmy przekaz analogowy i równolegle budujmy przekaz multimedialny za pośrednictwem szerokopasmowego internetu i aplikacji.

Dopiero w oparciu o szersze  badania należy zbudować projekt, w który ewentualnie może włączyć się Polskie Radio. Tylko mając taki projekt i działając w porozumieniu z państwem oraz komercyjnymi nadawcami byłabym w stanie podjąć decyzję co do dalszego rozwoju cyfrowego radia.

Skoro rozwój procesu cyfryzacji Polskiego Radia jest wstrzymany, czy nadawca powinien powoli ograniczać tworzenie programu dedykowanego rozgłośniom cyfrowym?

Nie, gdyż wstrzymanie rozwoju nie oznacza niszczenia tego, co zostało zbudowane, zwłaszcza dużym kosztem finansowym. Chodzi o zracjonalizowanie aktualnego stanu. Ograniczenie programów przy  jednoczesnym utrzymywaniu rynku nadawcy jest pozbawione sensu. Racjonalizacja budżetu polega na tym, że tworząc radio informacyjne na bazie PR 24 będziemy tworzyć podwójny przekaz - analogowy oraz nadawany cyfrowo i na nośnikach multimedialnych, czyli aplikacjach za pośrednictwem szerokopasmowego internetu. Nie niszczymy anteny, ale wykorzystujemy ją również analogowo i mamy przez to odbiorcę, reklamodawcę oraz zapewniamy misję radia publicznego.

Tak samo jest z Radiem Dzieciom - łącząc redakcję tej anteny z radiową Jedynką racjonalizujemy budżet i tworzymy kontent zarówno dla pasma „Jedynka Dzieciom” jak i cyfrowego radia dla dzieci. Natomiast Radio Rytm będzie nadawało muzykę polską. Chcemy przez to promować polskich twórców, którzy w kontekście silnych działań komercyjnych nadawców są marginalizowani. Jest to zgodne z misją Polskiego Radia. Natomiast Czwórka, która jest anteną dla młodego odbiorcy, przejdzie na nowoczesne formy odbioru typowe dla młodego słuchacza.

Przyglądamy się maksymalnie możliwościom, jakie Polskie Radio może wykorzystać, dysponując antenami, budżetem i projektem cyfryzacji, który został już zrealizowany. Mam nadzieję, że to się udaje.

Kiedy zostaną wprowadzone zmiany w antenach nadających cyfrowo?

Jeszcze w tym roku. Jesteśmy w trakcie ich procedowania.