NBP: Polski system finansowy jest stabilny, ryzykiem sytuacja na świecie

Napisał Narodowy Bank Polski (NBP) w "Przeglądzie stabilności systemu finansowego. Lipiec 2011 r.". W ocenie NBP bieżąca sytuacja sektora bankowego poprawiła się w porównaniu z momentem publikacji ostatniego "Raportu..." w grudniu 2010.

"Obserwowane od I kwartału 2009 r. przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego w Polsce przyczyniło się do poprawy wyników finansowych sektora bankowego. W I kwartale 2011 r. wyniki finansowe banków były jedynie nieznacznie niższe niż w okresie poprzedzającym światowy kryzys gospodarczy i finansowy. Zmniejszyły się ponoszone przez banki koszty materializacji ryzyka kredytowego zakumulowanego w okresie dobrej koniunktury. Zmniejszyła się również konkurencja o stabilne źródła finansowania, co spowolniło wzrost kosztów finansowania banków i pozytywnie wpłynęło na marze odsetkowa netto" - głosi raport.

Specyfika usług finansowych, w tym ubezpieczeniowych, świadczonych przez niebankowe instytucje finansowe (NIF) oraz stosunkowo niewielka skala powiązań z bankami sprawiają, że wpływ NIF na sytuacje sektora bankowego w Polsce jest ograniczony.

"Sytuacja sektora niebankowych instytucji finansowych także nie stwarza istotnych zagrożeń dla stabilności systemu finansowego. Można oceniać, ze sektor ten pozostaje odporny na ewentualne pogorszenie warunków funkcjonowania" - czytamy dalej.

W ocenie analityków banku centralnego, jednym z zasadniczych czynników ryzyka dla stabilności systemu finansowego pozostaje nadal kształtowanie się sytuacji makroekonomicznej, szczególnie w krajach będących głównymi partnerami gospodarczymi Polski.

"Tendencje w gospodarce światowej wskazują na kontynuacje ożywienia gospodarczego, jednak trudna sytuacja fiskalna niektórych krajów strefy euro pozostaje czynnikiem niepewności dla koniunktury gospodarczej i sytuacji na rynkach finansowych. Obawy o wypłacalność krajów strefy euro realizujących programy naprawcze zostały czasowo ograniczone przez działania UE i organizacji międzynarodowych" - czytamy dalej.

Zdaniem NBP, realizacja programów konsolidacji fiskalnej w tych krajach, mających na celu zapewnienie ich długoterminowej wypłacalności, jest obciążona znaczna niepewnością. W sytuacji ich niepowodzenia możliwe jest wystąpienie zaburzeń na rynkach finansowych i wzrost awersji do ryzyka. Taki rozwój sytuacji może pociągnąć za sobą spowolnienie wzrostu gospodarczego oraz odpływ kapitału z rynków gospodarek wschodzących, który spowodowałby silne pogorszenie warunków finansowania działalności banków, w szczególności banków posiadających duże portfele kredytów walutowych.

"Zdolność banków do absorbowania strat zwiększyła się dzięki podniesieniu kapitałów i utrzymaniu współczynników wypłacalności na wysokim poziomie. Żaden bank nie znalazł się w sytuacji, która wymagałaby dokapitalizowania ze środków publicznych. Dobra sytuacje kapitałowa banków potwierdzają wyniki makroekonomicznych analiz szokowych, które wskazują, że zdecydowana większość banków komercyjnych posiada wystarczające kapitały do zaabsorbowania skutków silnego spowolnienia wzrostu gospodarczego. Nastąpiła poprawa zdolności banków do absorbowania strat, jednak istotny wzrost ryzyka pogorszenia warunków działania polskiego systemu finansowego wskazuje, ze ryzyko dla ich stabilnego funkcjonowania wzrosło" - napisano także w raporcie.

Analiza wskazuje, że w dłuższym okresie, w sytuacji braku materializacji ryzyka makroekonomicznego i stabilizacji tempa wzrostu gospodarczego w Polsce, istotnym czynnikiem ryzyka mogłoby stać się poluzowanie warunków udzielania kredytów i wystąpienie nadmiernego wzrostu akcji kredytowej. Ryzyko to dotyczyłoby przede wszystkim kredytów dla gospodarstw domowych, w tym głównie mieszkaniowych.

"Mogłoby to prowadzić do ponownej akumulacji ryzyka kredytowego w bilansach banków, co zwiększyłoby ich wrażliwość na negatywne szoki. Szybki wzrost kredytów dla gospodarstw domowych byłby szczególnie niepożądany, gdyby źródłem jego finansowania był napływ kapitału do Polski. W tym kontekście zdecydowanie niepożądanym zjawiskiem byłby ponowny wzrost udziału kredytów mieszkaniowych nominowanych w walutach obcych w akcji kredytowej" - ostrzega bank centralny.

W opinii analityków, do negatywnych konsekwencji udzielania przez banki kredytów nominowanych w walutach obcych należy m. in. podwyższone ryzyko kredytowe wynikające ze zmian kursu walutowego, jak i podwyższone ryzyko refinansowania. Z kredytami walutowymi związany jest obserwowany obecnie niekorzystny wzrost koncentracji finansowania zagranicznego w części banków będących podmiotami zależnymi banków europejskich.

"Ryzyko nadmiernego przyspieszenia akcji kredytowej w ciągu najbliższych kilku kwartałów jest jednak obecnie niskie i w związku ze zwiększoną niepewnością dotyczącą perspektyw wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej oraz działań nadzorczych obniżyło się w okresie od poprzedniej edycji Raportu" - konkluduje NBP.