W 2017 roku otwarto w Polsce 20 nowych obiektów handlowych. Duże wyzwania przed centrami handlowymi w tym roku

W 2017 roku otwarto w Polsce 20 nowych obiektów handlowych, w tym 10 centrów o łącznej powierzchni 280 100 m2, 3 parki handlowe o sumarycznej powierzchni najmu 20 700 m2 i 7 magazynów wolnostojących o łącznej powierzchni 78 700 m2. Ponadto przeprowadzono i zakończono rozbudowy 6 centrów handlowych, dwóch parków handlowych i jednego centrum wyprzedażowego. W sumie, w ramach rozbudowy, oddano do użytku 42 500 m2 powierzchni najmu, co stanowi 10% całkowitej podaży rocznej.

Centra handlowe pozostają dominującym formatem handlowym w kraju, z 426 obiektami o łącznej powierzchni 10,47 mln m2. Stanowią one 73% całkowitej podaży nowoczesnej powierzchni handlowej kraju. Struktura podaży jest typowa dla wschodzących rynków z regionu. W krajach Europy Zachodniej obserwuje się znacznie większy udział parków handlowych, co wskazuje, że w nadchodzących latach proporcje w tym kierunku będą się zmieniać także w Polsce.

Patrząc na rynek handlowy z perspektywy regionów, ze względu na swój potencjał ekonomiczny i konsumpcyjny zyskują głównie największe ośrodki miejskie powyżej 400 tys. mieszkańców. Dobrym przykładem jest Warszawa, w której otwarto m.in. Galerię Północną (64 000 m2). Do tego w budowie jest Galeria Młociny (67 000 m2), a w planach Centrum Handlowe Towarowa 22. Z kolei miasta poniżej 100 tys. mieszkańców cechują się jeszcze niewykorzystanym potencjałem, co może stanowić w najbliższych latach istotny kierunek dalszego rozwoju rynku.

Rozwój rynku handlowego widać jednak nie tylko dzięki powstawaniu nowych obiektów. Wiele z nich, szczególnie tych istniejących ponad 10 lat, inwestuje w modernizację lub zmianę charakteru oferowanej powierzchni. To efekt rosnącej konkurencyjności, a także konieczności dopasowania do oczekiwań klientów, co przyczyniło się do zwiększenia liczby centrów wyprzedażowych, takich jak Outlet Graffica (Rzeszów), czy Metropolitan Outlet (Bydgoszcz).

Ponad 0,5 mln m2 powierzchni handlowej jest obecnie w budowie, z czego prawie 80% ma zostać oddane do użytku w 2018 r. Działalność deweloperska koncentruje się w miastach powyżej 400 tys. mieszkańców, gdzie ponad 300 000 m2 powierzchni handlowej ma zostać otwarte w 2018 r.

Oprócz nowych obiektów, na polskim rynku debiutują również kolejne marki. W 2017 r. było ich 34, w tym m.in. Newbie, Hamleys, BeFree, Zarina, Love Republic, Sfera, czy pierwszy pełnoformatowy sklep Victoria’s Secret. Należy również zauważyć, że otwarciom nowych obiektów lub przekształcaniu ich nie towarzyszy wzrost średniego odsetka pustostanów (4% na koniec 2017 r.).

Innym istotnym trendem na rynku jest zauważalna koncentracja własności przez największe podmioty.

W przypadku stawek czynszowych zauważalne jest powiększanie się dysproporcji. Jeśli w najbardziej popularnych miejscach stawki utrzymują się na tym samym poziomie (lub lekko wzrastają), to już w centrach o mniejszej renomie odczuwalna jest presja zniżkowa.

- W związku z bardzo wysoką podażą powierzchni handlowej w ostatnich latach, rynek nieruchomości handlowych przesunął się w kierunku rynku najemcy. Najemcy coraz częściej zawierają umowy, w których wysokość czynszu uzależniana jest od wysokości obrotów. Dodatkowo wejście do znacznej części galerii warunkują otrzymaniem dodatkowych zachęt w postaci okresów bezczynszowych oraz pokrycia części kosztów wykończenia sklepu. Tylko nieliczne galerie handlowe nie zmagają się z takimi wyzwaniami. Mając dużą liczbę oczekujących najemców posiadają silniejszą pozycję negocjacyjną - powiedziała Anna Oberc, associate director, dział powierzchni handlowych, Cushman & Wakefield.

Przed branżą handlową stoją również inne wyzwania. W związku z wprowadzeniem w roku 2018 częściowego zakazu handlu w niedziele można spodziewać się zmian w zwyczajach zakupowych konsumentów, co może wiązać się z koniecznością wydłużenia godzin otwarcia sklepów w dni powszednie i soboty. Nowe prawo może w szczególności dotknąć centra wyprzedażowe, generujące 80% swoich obrotów w weekendy oraz branżę gastronomiczną w centrach handlowych. Może się to jednak przyczynić do ożywienia ulic handlowych czy też przekształceń w centrach handlowych w celu lepszego dostosowania oferty do nowych realiów.

"W przypadku sklepów modowych, zakupy w niedziele odpowiadają za 20% tygodniowego obrotu, którego nie są one w stanie nadrobić w całości w inne dni tygodnia. Niewykluczone, że najemcy będą ograniczać ekspansję i kontynuować optymalizację sieci." - stwierdziła Ada Budynek, konsultant w dziale powierzchni handlowych, Cushman & Wakefield.