"Klimat" słowem 2019 roku według językoznawców, LGBT - według internautów

Kapituła językoznawców za słowo roku 2019 wybrała rzeczownik klimat. Był on również słowem grudnia 2018 roku i został wyróżniony przez jury w ubiegłej edycji plebiscytu. Głosowało na niego 9,24 proc. internautów. To wyraz pochodzenia greckiego, który zapożyczyliśmy przez łacinę i francuski, pierwotnie w postaci „klima”. Od drugiej połowy XIX wieku jest używany w takim, jak dzisiejsze znaczenie. Z kolei w XX wieku wykształciło się znaczenie odnoszące się do nastroju. W 2014 roku „klimat” został zgłoszony przez internautów na słowo roku i od tamtej pory regularnie pojawia się w plebiscytach rocznych, tygodniowych oraz miesięcznych.

Wyrażenie strajk klimatyczny (ang. climate strike) zostało wybrane na słowo roku 2019 Collins Dictionary, a zagrożenie klimatyczne (ang. climate emergency) przez Oxford Dictionaries.

Za drugie miejsce kapituła językowców uznała tegoroczne słowo roku (wybrane w głosowaniu internautów) – akronimowi LGBT. Na trzecim miejscu w głosowaniu kapituły językoznawców znalazło się słowo feminatyw/feminatywum, ‘rzeczownik osobowy żeński utworzony od męskiego’ – wyraz – szczególnie w ostatnim czasie wszedł do debaty publicznej o języku i płci.

Członkowie kapituły zgłosili także inne słowa za najważniejsze w 2019 roku: hulajnoga, nauczyciel, smog, wolne sądy. Nauczyciel był słowem marca 2019 roku, sąd – słowem lipca 2017 roku, a smog – słowem listopada 2015 roku i stycznia 2017 roku.

LGBT słowem 2019 roku według internautów

Natomiast słowem 2019 roku został zapożyczony z angielskiego akronim LGBT - uzyskał 9,9 proc. głosów.

LGBT to powstały w latach 60. angielski skrót od lesbian, gay, bisexual, and transgender  ‘lesbijki, geje, osoby biseksualne, osoby transseksualne’, obecnie określenie występuje także jako LGBT+, obejmujący jeszcze osoby aseksualne (ang. asexual), interpłciowe (ang. intersexual), queer, niebinarne (ang. non-binary) i kwestionujące porządek płci (ang. questioning). Powstanie skrótu LGBT wiąże się z wydarzeniami w klubie Stonewall Inn w Greenwich Village w czerwcu 1969 roku i pojawieniem się organizacji walczących o prawa osób LGBT.

Na drugim miejscu był klimat - 9,24 proc. głosów. Trzecie miejsce zdobyła hulajnoga - uzyskała 5,99 proc. głosów.
W pierwszej dziesiątce najczęściej wybieranych wyrazów znalazły się także: feminatyw (5,86 proc.), niezawisłość (3,78 proc.; słowo czerwca 2019 r.), pedofilia (3,33 proc.; słowo maja 2019 r.), smog (3,18 proc.; słowo stycznia 2017 r. i listopada 2015 r.), Brexit (2,61 proc., słowo czerwca 2016 r.), równość (1,90 proc.; słowo lipca 2019 r.) i nienawiść (1,82 proc.; słowo stycznia 2019 roku).
 
Głosowanie na Słowo Roku 2019 trwało od 26 października do 31 grudnia. Uczestnicy plebiscytu mogli wybierać spośród listy zaproponowanej przez organizatorów lub przesyłać własne propozycje, łącznie zgłosili ponad 1400 różnych wyrazów i wyrażeń. W plebiscycie oddano 34 tys. głosów. Niezależnie od głosowania internetowego, wyboru Słowa Roku dokonała także kapituła konkursu.

Organizatorem plebiscytu Słowo Roku jest zespół projektu UW Słowa na czasie, który monitoruje częstość pojawiania się słów w mediach. Wyjaśnienie wyróżnionych słów zostało przygotowane przez organizatorów plebiscytu, językoznawców Instytutu Języka Polskiego UW. Plebiscyt został zorganizowany we współpracy z Centrum Kompetencji Cyfrowych UW.

W skład Kapituły plebiscytu Słowo Roku wchodzą: Jerzy Bartmiński (UMCS), Jerzy Bralczyk (UW), Katarzyna Kłosińska (UW), Ewa Kołodziejek (USz), Marek Łaziński (UW), Andrzej Markowski (UW), Jan Miodek (UWr), Renata Przybylska (UJ), Halina Zgółkowa (UAM).