Kanał Zero usunął nierzetelny materiał. Film wywołał duże poruszenie

6 lutego na kanale Kanału Zero pojawił się film commentary “Ustawa o asystencji dla niepełnosprawnych to bubel”, autorstwa Kajetana Sługockiego. Sługocki z początkiem stycznia ukończył praktyki w Kanale Zero, gdzie aktualnie znajdziemy tylko jego poprzedni film – “Jak osoba z niepełnosprawnością porusza się po mieście. ‘Dostosowana’ Warszawa, test miasta na wózku”.  

Do obejrzenia filmu zachęcał także wpis, opublikowany na platformie X, na koncie ‘OficjalneZero’, w którym możemy przeczytać: “Politycy najchętniej przypominają sobie o osobach z niepełnosprawnościami wtedy, gdy w grę wchodzi choćby kampania wyborcza. Obietnice o poprawie ich sytuacji padają częściej, ale i tak nie zawsze jest idealnie. W swoim najnowszym materiale Kajetan Sługocki przygląda się kontrowersjom wokół ustawy o asyście osób z niepełnosprawnościami” - Na grafice dołączonej we wpisie czytamy “KOLEJNY ABSURD. TAK RZĄD DBA O NIEPEŁNOSPRAWNYCH”.  

Film ukryto już na drugi dzień i aktualnie nie jest dostępny dla widzów.

Czytaj więcej: W Kanale Zero program o uzależnieniach. Poprowadzi znany aktor

Dlaczego? Pod filmem nie zabrakło komentarzy osób, które zgadzają się z tezą autora filmu, ale pojawiło się również dużo komentarzy osób oburzonych, sugerujących, że autor filmu nie ma wystarczającej wiedzy dotyczącej projektu ustawy, a film szkodzi osobom z niepełnosprawnościami.  

Wśród osób, które wyraziły swoją niezgodę na opublikowany materiał, był też Jarosław Różanowski, który jako osoba z niepełnosprawnością, wydaje się być zadowolony z projektu ustawy.  

– Uważam, że materiał nie był rzetelnie przygotowany. Przedstawił ustawę o asystencji jedynie w czarnych barwach. Natomiast jest ona bardzo mocno oczekiwana przez ogromną część środowiska osób z niepełnosprawnościami. Jestem przekonany, że wprowadza wiele wartości do nierzadko ekstremalnie trudnego funkcjonowania osób z różnymi niepełnosprawnościami oraz ich bliskich, w tym również moim, ponieważ wraz z dwojgiem rodzeństwa choruję na zanik mięśni, dlatego los tej ustawy ma ogromny wpływ na nasze życie – przyznał Różanowski w rozmowie z Wirtualnemedia.pl.

Jedną z komentujących była także Małgorzata Szumowska, działaczka społeczna od lat związana z pracą na rzecz osób z niepełnosprawnościami, współorganizatorka protestu o asystencję ustawową pod KPRM w Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami 3 grudnia ubiegłego roku, która brała udział zarówno w zeszłorocznych, wiosennych prekonsultacjach do projektu, jak i grudniowych konsultacjach w Ministerstwie. Szumowska zarzuciła filmowi m.in. brak fact-checkingu.

– Kanał Zero to poważne, szerokozasięgowe medium, a jednak w wyemitowanym materiale zabrakło fact-chekingu. To, że autor materiału jest osobą z niepełnosprawnością, nie czyni z niego eksperta. Niestety wiele osób, widząc osobę z niepełnosprawnością, uznaje, że ona na pewno ma wiedzę z zakresu niepełnosprawności i może wcielać się w rolę eksperta – mówi Szumowska dla Wirtualnemedia.pl.

Skąd stwierdzenie, że redakcja Kanału Zero nie zweryfikowała filmu przed jego opublikowaniem?  

– Już na samym wstępie materiał zarzucał, że nowa ustawa nie była przez nikogo konsultowana, co było dużym merytorycznym potknięciem autora filmu. Konsultacje ustawy były bezprecedensowe, ponieważ wzięło w nich udział około tysiąca osób – zauważa Szumowska.

Jak przyznaje Szumowska, nie poprzestała ona wyłącznie na komentarzach krytykujących merytorykę filmu: – Dzień po emisji materiał został ukryty z czego bardzo się cieszę. Prawdopodobnie przyłożyłam do tego rękę, prosząc zaufaną osobę o rozmowę z panem Stanowskim i wyjaśnienie mu, dlaczego ten materiał powinien zniknąć. 

Czytaj więcej: Rocket Jobs przestał być partnerem Kanału Zero. Jego właściciel ujawnia dlaczego

Jak podaje Szumowska, kolejne zarzuty postawione w filmie, dotyczyły punktacji, która oceniałaby zasadność i wymiar przyznanego świadczenia.

– Punktacja, która została zanegowana w materiale Kanału Zero, to nic innego jak ocena potrzeby wsparcia. Dzięki punktacji, osoby które mają najwyższą potrzebę wsparcia, czyli nie są w stanie zrobić wokół siebie różnych rzeczy, będą miały pierwszeństwo do otrzymania asystenta. Punktacja pozwoli na ‘wyłowienie’ grupy osób, która wielokrotnie jest wykluczana, a potrzeba wsparcia u tych osób jest bardzo duża, jednak na ten moment koszty życia, które ponoszą te osoby, są zbyt wysokie, żeby mogły pozwolić sobie na asystencję – wyjaśnia Szumowska.

– Obecne orzecznictwo jest archaiczne, zostało zaprojektowane i stworzone prawie 30 lat temu. Określa jedynie czy występuje niepełnosprawność oraz w nieprecyzyjny sposób do której grupy się kwalifikuje. Do tych samych grup trafiają osoby o bardzo zróżnicowanych możliwościach funkcjonowania. Dlatego aby asystencja osobista zdała egzamin, powinna zostać przydzielona według realnych potrzeb - tu niezbędny jest nowy system określający poziom potrzeby wsparcia oparty na punktacji, która określa poziom funkcjonowania danej osoby – dodaje Różanowski.

Szumowska zaznacza także, że materiał Kanału Zero, zanegował brak asystencji dla osób powyżej 65. roku życia, który zdaniem Szumowskiej, ma jednak realne uzasadnienie:

– Autor materiału zanegował także fakt, że projekt ustawy zakłada, że jeżeli ktoś nabył niepełnosprawność mając powyżej 65 lat, nie zakwalifikuje się do asystencji. Natomiast te widełki wiekowe, które uwzględnia projekt, mają swoje racjonalne poparcie. Ktoś, kto przekracza ten wiek ‘senioralny’, podlega polityce senioralnej, czyli zupełnie innemu departamentowi. Biorąc od uwagę, że żyjemy w społeczeństwie starzejącym się, a niepełnosprawność towarzyszy wiekowi senioralnemu, gdyby zakwalifikować seniorów do asystencji, prawdopodobnie wchłonęliby te środki - mówi Szumowska, dodając, że takie są też regulacje na świecie. 

Szumowska wyjaśnia, że projekt zakłada dostępność asystencji osobistej dla wybranej grupy osób niepełnosprawnych. Zasadniczo asystencja osobista jest fundamentalną usługą w Europie, cieszącą się bardzo dużym powodzeniem. Ma ona za zadanie włączyć osoby z niepełnosprawnością, zwłaszcza te, które wymagają wysokich form wsparcia, do społeczeństwa. 

Czytaj więcej: Krzysztof Stanowski prosi o podpisy poparcia. „Nie wystarczy pobrać pliku”

Dlaczego zdaniem Szumowskiej materiał wywołał dużą szkodę w kontekście osób z niepełnosprawnościami?

– Przekonanie rządu, Ministerstwa Finansów do tego, że usługa asystencji wzmocni potencjał ludzki, było bardzo trudne. Dlatego ten materiał zrobił bardzo dużo szkody. Wiem, że po tym materiale w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zawrzało i pytanie, co dalej z tym projektem? – zastanawia się Szumowska.

Szumowska zauważa także problem w tym, że materiał został ukryty bez żadnego sprostowania ani ustosunkowania się przez Kanał Zero: - Ten materiał zrobił bardzo dużo szkody, dlatego że osoby, które go obejrzały i zaufały tej treści, nie będą jej weryfikować. W ich świadomości pozostanie opinia, że ta ustawa jest zła.

– Kwestii, z którymi można by, polemizować było więcej, dlatego cieszę się, że twórcy kanału zdecydowali się usunąć materiał. Trzeba zwrócić uwagę przede wszystkim na to, że ustawa o asystencji dla osób niepełnosprawnych jest niezwykle potrzebna. Nawet jeśli jakieś jej elementy mogą być jeszcze niedopracowane, to pamiętajmy, że została szeroko skonsultowana ze stroną społeczną, która projekt przyjęła ciepło, a ich uwagi będą miały wpływ na jej ostateczny kształt – pointuje Różanowski.  

Nasza redakcja poprosiła o komentarz redakcję Kanału Zero, jednak nie dostaliśmy żadnej odpiowiedzi.