Duży spadek słuchalności po zastąpieniu emisji FM przez DAB+

W ofercie radiowej SRG SSR są stacje: SRF1, SRF2, SRF3, SRF 4 News, SRF Virus, SRF Musikwelle (niemieckojęzyczne), RTS Première, RTS Espace 2, RTS Couleur 3, RTS Option Musique (francuskojęzyczne), Rete Uno, Rete Due, Rete Tre (włoskojęzyczne0, Radio Rumantsch (język retoromański), a także: Radio Swiss Pop, Radio Swiss Classic i Radio Swiss Jazz.

Ilu słuchaczy straciły poszczególne stacje?

Od 1 stycznia 2025 roku naziemna emisja tych stacji jest prowadzona wyłącznie za pośrednictwem multipleksów DAB+. Ze wstępnych badań wynika, że SRF 1 straciła 250 tys. słuchaczy, SRF3 210 tys., a SRF 2 ponad 22 tys. Na zmianach zyskały stacje komercyjne. Słuchalność Radia 1 wzrosła o 50 proc., Radia Pilatus o 20 proc., a Radia 24 o 16 proc. Do końca 2026 roku też muszą zakończyć emisję w FM.

Poza szwajcarskim nadawcą publicznym, także część stacji komercyjnych w tym kraju rozważało wcześniejsze wycofanie się z analogu. Organizacja World DAB podawała niedawno, że jedynie 10 proc. Szwajcarów korzystało z analogowego radia. Dane te mogły być jednak przeszacowane.

SRG SSR nie zamierza się wycofać ze swojej decyzji o rezygnacji z analogu. Twierdzi, że wnioski z badań słuchalności będzie można wyciągnąć dopiero za kilka miesięcy, kiedy słuchacze przyzwyczają się do cyfrowej emisji. Niektórzy odbiorcy muszą kupić tunery do odbioru stacji w DAB+.

Wyłączenie nadajników UKF używanych przez SRG SSR pokazało, że nadal wielu odbiorców jest przyzwyczajonych do analogu albo nie posiada we wszystkich pomieszczeniach tunerów, które obsługują DAB+. Szacuje się, że nadal blisko 40 proc. samochodów jest pozbawionych możliwości odbioru cyfrowego radia, a odpowiednie adaptery są rzadkością na rynku.

Na rezygnację z emisji ogólnokrajowych w FM w 2017 roku zdecydowała się Norwegia. Do 2026 roku w UKF mogą funkcjonować stacje lokalne. W kraju, który jest położony bliżej Rosji niż Szwajcaria pojawiają się jednak obawy czy DAB+ zda egzamin podczas ewentualnego kryzysu. Przed wyłączeniem analogu jedynie 16 proc. mieszkańców Norwegii popierało taką decyzję.

Spada popularność DAB+ w Polsce

W 2024 roku tylko 61 tys. Polaków słuchało codziennie radia cyfrowego w technologii DAB+. Rok wcześniej było to niewiele więcej 72 tys. – wynika z danych Radio Track Kantar Polska, które portal Wirtualnemedia.pl otrzymał od jednego z nadawców. Zdaniem członka KRRiT prof. Tadeusza Kowalskiego, w naszym kraju brakuje planu cyfryzacji radia i promocji emisji w DAB+.

Dla porównania, z badania Audio Trends 2024 wynika, że w Niemczech 10,7 mln osób codziennie słucha stacji przez DAB+. Tam słuchacze mają do dyspozycji stacje o bardzo ściśle określonym gatunku muzycznym (gatunek, dekada), ale też rozgłośnie dla określonych grup etnicznych czy zawodowych. Na przykład radio rzemieślnicze. Podobnie jest w innych krajach Europy Zachodniej.

Nad Wisłą DAB+ to przede wszystkim Polskie Radio, którego multipleks dociera do 93 proc. mieszkańców. W jego skład wchodzą: Jedynka, Dwójka, Trójka, Czwórka, Polskie Radio 24, Polskie Radio Kierowców, Polskie Radio Dzieciom, Polskie Radio Chopin, Polskie Radio dla Ukrainy, Radio Poland, rozgłośnie regionalne i w niektórych województwach ich kanały tematyczne.

W Polsce można korzystać z multipleksów lokalnych (Warszawa, Poznań, Katowice, Rzeszów, Tarnów, Toruń, Częstochowa) i eksperymentalnych (Warszawa, Gdańsk, Kraków, Łódź, Bielsko-Biała, Gliwice, Szczawnica, Andrychów, Wrocław, Szczecin). Oferują one stacje niedostępne w analogu, jak Radio Nuta, Disco Radio czy Mega Radio, a także stacje z innych zakątków Polski, jak Muzyczne Radio z Jeleniej Góry. Słuchalność MUX-ów testowych nie jest jednak badana.

Stacje komercyjne krytykują DAB+. Twierdzą, że to przestarzały standard i cyfryzacja powinna być oparta na internecie. W 2022 roku Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zawiesiła na wniosek strony rynkowej konkurs dotyczący miejsc w ogólnopolskim multipleksie DAB+. Miał zostać wznowiony po wyborze przez Urząd Komunikacji Elektronicznej operatora MUX-u, ale nie stało się to do dzisiaj.