Ponad połowa polskich szkół wprowadziła zakaz używania telefonów. Eksperci są sceptyczni

Jak podaje Fundacja GrowSPACE, 89,42 proc. szkół w Polsce reguluje w swoich statutach kwestie korzystania z telefonów komórkowych.  

Najwięcej szkół wprowadza ten zakaz w województwach lubuskim i świętokrzyskim, kolejno 80,00 proc. i 71,43 proc., a najmniej restrykcyjne województwo pod tym względem to zachodniopomorskie z wynikiem 37,50 proc.

Tylko w 15,08 proc. szkół funkcjonuje depozyt, do którego należy odłożyć telefony komórkowe po wejściu do szkoły. Najwięcej – 40 proc. – w województwie lubuskim, a najmniej w województwie dolnośląskim – 4,17 proc. 

32,01 proc. szkół zmieniało regulacje związane z korzystaniem telefonów komórkowych w ciągu ostatnich trzech lat (2022-2024). Najczęściej następowało to w województwie wielkopolskim – 42,86 proc., najrzadziej w zachodniopomorskim – 18,75 proc.

92,86 proc. szkół w ciągu ostatniego roku prowadziła działania związane z edukacją cyfrową skierowane do młodzieży. Wskaźnik ten w 8 na 16 województwach wynosi 100 proc. Najmniej zajęć odbyło się w województwie mazowieckim – 76,47 proc.  

Czytaj więcej: Dwie godziny ze smatfonem w ręku. Alarmujące statystyki z amerykańskich szkół

– Najczęściej są to gotowe materiały i scenariusze zajęć udostępnione przez organizacje pozarządowe. Nierzadko także zapraszani do przeprowadzenia lekcji są funkcjonariusze Policji oraz Straży Miejskiej. Najpopularniejszymi tematami były: uzależnienie od telefonów, fake newsy, oszustwa w internecie oraz bezpieczne korzystanie z mediów społecznościowych. Dodatkowo zauważyliśmy, że część szkół z województwa dolnośląskiego zabierało osoby uczniowskie na sztuki teatralne, które bezpośrednio poruszały temat dot. bezpieczeństwa cyfrowego – informuje w komunikacie Fundacja GrowSPACE.

Czy same zakazy to dobry kierunek?

 – Jako Fundacja GrowSPACE wierzymy, że zagrożenia cyfrowe, przed którymi stoją dzieci i młodzież wymagają kompleksowych rozwiązań, a nie prostych recept, czy sloganów ograniczających się jedynie do zakazów, bądź nakazów związanych z korzystaniem z urządzeń cyfrowych w placówkach oświaty. Wiemy jednak, że sprowadzanie tej dyskusji do krytykowania lub popierania szkół wdrażających podobne rozwiązania rozmywa sendo problemu oraz odpowiedzialność za jego występowanie – wskazuje Fundacja GrowSPACE.  

Czytaj więcej: Zakaz używania telefonów komórkowych w szkołach? „Czysty populizm i plasterek na niepokój dorosłych”

Z podobnego założenia wychodzą naukowcy z brytyjskiego Uniwersytetu Birmingham, którzy przeprowadzili badania, dotyczące skuteczności wprowadzania w szkołach zakazów korzystania z telefonów komórkowych i mediów społecznościowych. Wyniki badań  opublikowano na łamach czasopisma “The Lancet Regional Health Europe”.  

Badacze zauważyli, że same zakazy używania telefonów przez nastolatków, niewiele dają: “Nie ma dowodów na to, że restrykcyjne zakazy korzystania z telefonu i mediów społecznościowych w szkole, skutkują lepszym samopoczuciem psychicznym nastolatków".  

Czytaj więcej: Dzieci zaczynają korzystać z telefonu komórkowego zwykle w wieku 7-8 lat

Naukowcy wskazują, że ograniczenie korzystania przez uczniów z telefonu i mediów społecznościowych, powinno mieć zastosowanie zarówno w szkole jak i poza nią. Dopiero wtedy mogłoby przynieść wymierne efekty:  

“Negatywne powiązania między zwiększeniem czasu spędzanego na telefonach/w mediach społecznościowych a pogorszeniem zdrowia psychicznego i samopoczucia, dostarczają dowodów na potrzebę zajęcia się kwestią korzystania z telefonów i mediów społecznościowych przez nastolatków, a polityka szkolna powinna zostać opracowana w ramach bardziej holistycznego podejścia. Działania prewencyjne powinny również uwzględniać wpływ zwiększonego korzystania z telefonu/mediów na inne zachowania wpływające na zdrowie psychiczne i samopoczucie, takie jak sen, aktywność fizyczna, osiągnięcia, zachowanie w klasie i problematyczne używanie telefonu/mediów”.

W Polsce brakuje rozwiązań

Fundacja GrowSPACE również upatruje skutecznych rozwiązań w holistycznym podejściu do zjawiska negatywnego wpływu telefonów na nastolatków.

– Od lat nie jest żadną tajemnicą, że media społecznościowe są oparte na mechanizmach dążących do wytworzenia uzależnienia lub uwikłania u odbiorcy. Niestety, choć era cyfrowa rozwija się w Polsce od co najmniej 20 lat, wciąż jedynym rozwiązaniem, nad jakim debatujemy, jest zakaz korzystania z telefonów w szkole lub ograniczenie młodzieży dostępu do mediów społecznościowych” – zauważa Dominik Kuc, przedstawiciel Zarządu Fundacji GrowSPACE.

– Obecne przepisy prawne uniemożliwiają bowiem tworzenie bezpiecznych przestrzeni w sieci, skuteczne zwalczanie mowy nienawiści, dezinformacji, oszustw internetowych, czy innych form cyberprzemocy. Idąc dalej, nie posiadamy także skutecznych instrumentów, które umożliwiłyby respektowanie zmian ustawowych dążących do ochrony użytkowników platform cyfrowych przed zagrożeniami. W obecnej sytuacji organy prowadzące szkoły, dyrektorzy_ki oraz kadra pedagogiczna w obszarze edukacji cyfrowej mogą liczyć jedynie na programy oferowane przez nieliczne organizacje pozarządowe, specjalizujące się w obszarze bezpieczeństwa cyfrowego i mediów społecznościowych – pointuje Jan Pieniążek, ekspert ds. prawnych Fundacji GrowSPACE.