Pogarsza się kondycja polskich przedsiębiorstw

- Patrząc na przychody firm, to jak na osłabienie gospodarcze wydawałoby się, że nie jest źle, bowiem po trzech kwartałach wzrosły one r/r o 6,5 proc. Jednak jest to o połowę wolniejszy wzrost niż w I kwartale br. Znacznie bardziej niepokoi  jednak wyraźnie wyższe tempo wzrostu kosztów niż przychodów, co skutkuje istotnym spadkiem rentowności sprzedaży.

Wynik finansowy netto firm jest po trzech kwartałach o ponad 10 mld zł niższy niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Znacząco, bo o ponad jedną trzecią wzrosły też straty netto. Odsetek firm, które po trzech kwartałach br. osiągnęły dodatni wynik finansowy był co prawda tylko nieznacznie niższy niż w tym samym okresie 2011 roku. A to oznacza, że prawie tyle samo firm co w zeszłym roku w tym samym okresie (niespełna 28 proc.) miało straty o ponad 4,5 mld zł wyższe niż przed rokiem. Oznacza to, że sytuacja pogarsza się szczególnie wśród przedsiębiorstw które najbardziej nie radzą sobie w warunkach spowolnienia gospodarczego.

Wyraźnie obniżył się też wskaźnik płynności gotówkowej (z 36,7 do 31,3). To nadal bezpieczny poziom, ale pokazuje, że przedsiębiorstwa w większym stopniu zaczęły sięgać po zgromadzone na kontach bankowych własne kapitały obawiając się ryzyka zadłużania (depozyty przedsiębiorstw spadły od września 2011 o prawie 5 mld zł), ale także mając trudniejsze warunki dostępu do zewnętrznego finansowania.

Wyraźnie obniżyła się również dynamika inwestycji. W cenach stałych były one wyższe niż przed rokiem o 4,4 proc. Tymczasem, po dziewięciu miesiącach 2011, wzrost ten wyniósł  aż 12 proc. w porównaniu z 2010 rokiem. Gdyby nie rozpoczęte wcześniej inwestycje w budynki i budowle  dynamika ta byłaby jeszcze niższa.

Natomiast firmy-eksporterzy, mimo ewidentnego spowolnienia u naszych głównych, europejskich partnerów handlowych, radziły sobie całkiem dobrze – wzrósł odsetek przedsiębiorstw, które sprzedawały na eksport z 46,6 proc. do 48,1 proc., zwiększył się także udział sprzedaży na eksport w ich przychodach ze sprzedaży ogółem. Potwierdza to tezę, którą na podstawie badań od dawna prezentujemy, że firmy polskie potrafią skutecznie konkurować na rynkach zewnętrznych –mixem ceny i jakości, i w coraz większym stopniu – innowacyjnością. W efekcie w grupie firm-eksporterów jest więcej przedsiębiorstw, które osiągają dodatnie wyniki finansowe, a ich standing finansowy jest lepszy niż ogółu przedsiębiorstw.

Dane po trzech kwartałach 2012 r. wskazują, że 2012 rok zakończy się zapewne dla przedsiębiorstw nieco większą wartością przychodów ze sprzedaży, ale przy znacznie niższej rentowności, niższej płynności finansowej i istotnie niższym wyniku finansowym netto niż w 2011 r. Wtedy wyniósł prawie 104 mld zł, w tym roku zapewne w niewielkim stopniu przekroczy on 90 mld zł. Pogorszy to, dodatkowo przy trudniejszym dostępie do finansowania zewnętrznego, zdolność firm do rozwoju w 2013 r. - komentuje dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, główna ekonomistka PKPP Lewiatan.