Michał Wierusz-Kowalski

Łukasz Kłosowski: Jakie były pierwsze formaty TelewizjiPolskiej?

Michał Wierusz-Kowalski: Pierwszej formatowejtransakcji handlowej TVP dokonała sprzedając do Rosji swójnajchętniej przez widzów oglądany serial M jak miłość. Jednocześniepróbowano sformatować Szansę na Sukces, ale z powodów zawiłościprawnych nie udało się owego procesu sfinalizować. Zresztą jeszczedo niedawna bibliotekę formatów TVP reprezentowały zaledwie trzytytuły, wspomniane M jak miłość, a także oparte na rywalizacjirodzinnej i znacznym stopniu interaktywności z widami KrólestwoMaciusia oraz Najlepszy z najlepszych. Ten ostatni należy dogatunku formatów showbiznesowych, w których specjalizuje się ATMGrupa. Domeną TVP z całą pewnością mogą być programyedukacyjno-naukowe lub poradnikowe, typu Symulator Faktu bądźRecepty Jedynki, czyli produkcja o charakterze ponadczasowym iuniwersalnym, jakiej potrzebuje każdy aktywny zakupowo nadawcadążący do świadomego rozwoju swojego społeczeństwa. Dlatego wchwili obecnej czynimy starania, aby ofertę TVP wydatnie wzbogacićo produkcje, próbujące wyjść na przeciw oczekiwaniom rynku. Formatcoraz wyraźniej staje się jedną z najbardziej popularnych formwspółpracy licencyjnej z zagranicznymi firmami, tak więcpowiększanie oferty w tym zakresie jest niezwykle istotne.

Co ostatnio sformatowaliście?

Na potrzeby kwietniowych targów MIPTV w Cannes sformatowaliśmypięć nowych tytułów: wspomniane wcześniej audycje Recepty Jedynki,Symulator faktu czy edukacyjno-familijne Kuchcikowo oraz seriale:kryminalny - Glina i adresowany głównie do kobiet - Plebania. Napodstawie tych pięciu pozycji przećwiczyliśmy pewien schematdziałania i nauczyliśmy się efektywnie realizować procesformatowania. Potrafimy również, bazując na doświadczeniachhandlowych i obserwacjach trendów rynkowych, celniej selekcjonowaćprodukcję TVP pod kątem formatowania, mającą wymierny potencjałbiznesowy. Z efektów spotkań targowych wynika, iż dokonany wybóroparty był na dobrych przesłankach - każdy z oferowanych tytułówznalazł zainteresowanie wśród naszych kontrahentów, a w przypadkuGliny i Symulatora faktu jest ich nawet po kilku na wybranychrynkach.

Czym jest biblia formatowa?

Pozycją absolutnie fundamentalną i nieodłączną każdego pakietuformatowego. Może się ona składać z następujących elementów: tytuł,scenariusz, streszczenia poszczególnych odcinków, a także ichstreszczenia w rozbiciu na tygodnie emisyjne. Składa się na niąrównież szczegółowy opis techniki i technologii produkcji, w tymnp. scenografii, informacje dotyczące wielkości ekipy realizatorówtwórczych, liczby aktorów, miejsc zdjęciowych z rozbiciem nawnętrza czy plener, charakterystyki bohaterów. To elementarzprodukcyjny każdego formatu, na podstawie którego licencjobiorcajest w stanie odtworzyć bardzo wiernie oryginalną wersjęprogramu.

Klient zainteresowany formatem musi mieć pakietformatowy. Co się na niego składa?

Pakiet formatowy składa się z kilku podpunktów. Pierwszym sąmateriały promocyjne, czyli starannie opracowana ulotka formatu imateriały przeglądowe wersji oryginalnej programu, aby kontrahentmógł ocenić jego przydatność dla własnych potrzeb. Materiałyprzeglądowe mogą także pochodzić z wszystkich dotychczasowychrealizacji wyprodukowanych na podstawie zakupionych od nas licencjiprzez inne podmioty. W skład pakietu wchodzi także oczywiście samabiblia formatowa, poszerzona o kompleksowe badania marketingowe itelemetryczne. Wszystko jednak zaczyna się od umowy formatowejpodpisywanej z twórcami oryginalnego produktu. To na jej podstawieprawa do formatu są przekazywane TVP, a przez nią licencjobiorcy.Umowy muszą zostać zawarte przede wszystkim ze scenarzystąformatowanego programu oraz z każdą inną osobą, która brała udziałw procesie powstawania oryginalnego dzieła, a która nie przekazaław pierwotnej umowie produkcyjnej na rzecz TVP swoich praw, także wzakresie formatu. Ponadto w pakiecie formatowym znajduje sięinformacja o przybliżonych kosztach produkcji wersji oryginalnej, atakże informacje nt. doświadczeń promocyjno-marketingowych zrealizacji emisji oryginalnej wersji programu.
Bardzo istotnym elementem, od którego zależy rozpoczęcie procesuformatowania jest opinia handlowa, czyli określenie potencjałusprzedażowego. Potrzebne są również badania dotyczące potencjałureklamowego formatu. Reasumując, zgromadzone informacje niezbędnedo przygotowania pakietu formatowego, w przypadku TVP, pochodzą zpogranicza Biura Programowego, Biura Współpracy Międzynarodowej iHandlu, Biura Marketingu i Promocji oraz Biura Reklamy. Nie wolnorównież zapomnieć o efektownej prezentacji wszystkich tych aspektówprojektu, które mogą przyczynić się do późniejszego sukcesu formatuza granicą.

Jakie produkcje TVP nadają się do formatowania, a jakienie?

Dalece uogólniając - programy edukacyjne, ponieważ sąuniwersalne, więc pasują na każdy rynek, oraz dlatego że sąponadczasowe. Programy popularnonaukowe, programy skierowane dogrupy 55+, programy dla kobiet (Między nami mamami), programy ozdrowiu i poradnikowe (Recepty Jedynki, Pora na doktora). Telewizjama wiele takich produkcji, ale nigdy nie sprzedawała na nielicencji. O ile nasze szanse w dziedzinie telenoweli są niewielkie- potentatem na tym rynku jest Ameryka Łacińska - to w wyżejwymienionych Telewizja Polska nie ma sobie równych, i nie przemawiaza mną patriotyzm korporacyjny, ale doświadczenie handlowe, zdobytepodczas międzynarodowych imprez targowych na różnych rynkach.Ostatnio coraz częściej otrzymujemy także pytania o formatyprodukcji kryminalnych - wydaje się, że to kolejne pole do popisudla TVP.

Jak Pan ocenia międzynarodowe potrzeby rynkowe wdziedzinie formatów?

Najczęściej poszukiwane tematy formatów to:edukacyjno-popularnonaukowe, instruktażowo-szkoleniowe,poradnikowe, rozrywkowe, w tym produkcje komediowe, sitcomy czykryminalne.
Przykładem mogą być programy dedykowane zdrowiu (dbałości okondycję fizyczną i psychiczną ludzi czy zwierząt); programydedykowane kobietom (szkoła rodzenia, wskazówki dotyczącewychowywania dzieci tudzież opieki nad nimi); programy dedykowanewidzowi w wieku 55+, czyli będącemu na emeryturze lub poza apogeumaktywności zawodowej (uniwersytet III wieku); programy ocharakterze teleturnieju wiedzowego dla każdej grupy wiekowej;programy będące udoskonaloną formą dawnej Sondy, które mogłyby byćrealizowane na przykład przy współpracy z PAN. Wreszcie programy iseriale rozrywkowe stanowiące kwintesencję humoru, odczytywalnegopowszechnie w każdym zakątku kuli ziemskiej ("z humorem przezświat", czyli z czego ludzie śmieją się w różnych krajach czyregionach, albo wszędzie są tak samo popularne dowcipy "oblondynkach").
Wypełnienie zapotrzebowania widzów w każdym z powyższych zakresówmoże mieć dla TVP bilateralną wartość. Wypełniona zostaje statutowamisja Spółki, jest wzbogacona oferta programowa oraz przygotowanyatrakcyjny sprzedażowo towar. Niemniej koniecznym jest, przyuwzględnieniu wyżej wymienionego popytu, zapewnienie elementarnychczynników ochrony prawnej dla bieżącej lub przyszłej produkcji, tj.scenariuszy, tytułów i znaków towarowych, praw merchandisingowychitd.

Mając na uwadze zapotrzebowania rynku, co w najbliższymczasie Telewizja Polska zamierza sformatować?

Odpowiadając na potrzeby rynkowe będziemy próbowali sformatowaćm.in. Domisie, Klan czy Pitbulla. Rozważamy także podjęcie prac nadRanczem oraz kilkoma produkcjami o charakterze poradnikowym tj.:Między nami mamami czy Pora na doktora.