Kto rozliczy podatek od spadków i darowizn

Otrzymanie darowizny często wiąże się z obowiązkiem zapłaty przez obdarowanego podatku od spadków i darowizn. Za pobór i odprowadzenie tego podatku do urzędu skarbowego odpowiada jednak czasem notariusz.

Podatnikiem podatku od spadków i darowizn jest nabywca własności rzeczy i praw majątkowych. W zapłacie należnego fiskusowi zobowiązania wyręczyć podatnika może jednak płatnik. W przypadku podatku od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w takiej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie płatnikiem jest sporządzający akt notarialny notariusz.

Obowiązki notariusza
Od prowadzenia rejestru podatku, poprzez określenie grupy podatkowej wynikającej z osobistego stosunku stron umowy, naliczenie i pobranie należnego podatku w chwili podpisania aktu notarialnego i wpłacenie go na rachunek właściwego urzędu skarbowego, po przekazanie urzędowi wymaganych dokumentów – do tych wszystkich czynności obowiązany jest właśnie notariusz jako płatnik podatku od spadków i darowizn. Notariusz musi przede wszystkim określić podstawę do opodatkowania. Co ważne, w przypadku czynności zwolnionej od podatku (np. gdy kwota darowizny nie przekracza ustawowego limitu), notariusz musi zawrzeć w treści aktu podstawę prawną potwierdzającą to zwolnienie. W przypadku darowizny notariusz określa jej przedmiot i wartość.

Na zapłatę pobranego podatku notariusz ma czas do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrał daninę. Również w tym terminie powinien przekazać deklarację o wysokości pobranej i wpłaconej kwoty, informację, jaka jej cześć jest należna poszczególnym gminom, a także odpisy sporządzanych aktów notarialnych.

Kiedy nie trzeba składać zawiadomienia w ogóle
Warto pamiętać, iż notariusz nie obliczy i nie pobierze podatku w ogóle, jeżeli przedmiotem nabycia będzie prawo majątkowe polegające na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy, a wartość tego prawa nie będzie mogła być ustalona w chwili powstania obowiązku podatkowego. Podstawę opodatkowania ustala się wtedy w miarę wykonywania tych świadczeń. Naczelnik urzędu skarbowego może jednak za zgodą podatnika przyjąć za podstawę opodatkowania prawdopodobną wartość świadczeń powtarzających się za cały czas trwania obowiązku tych świadczeń.

Katarzyna Miazek, Tax Care
Dominik Mędrzycki, księgowy Tax Care