Czy można kupić działkę / domek rekreacyjny i zaoszczędzić dzięki temu na podatku od dochodu ze sprzedaży mieszkania?

Osoby, które w okresie pięciu lat od chwili nabycia dokonają sprzedaży nieruchomości, muszą zapłacić podatek od dochodu z tej transakcji. Sposobem na zmniejszenie lub całkowitą redukcję podatku jest zakup innej nieruchomości. Ale przepisy – art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – mówią, że takie prawo daje wyłącznie zakup nieruchomości przeznaczonych na własne cele mieszkaniowe. Za takie zaś – co wynika z art. 21 ust 28 – nie uważa się wydatków na zakup gruntu lub budynku albo na budowę czy remont nieruchomości na cele rekreacyjne. Czy to oznacza, że marzenia o zamieszkaniu w spokojnej okolicy na działce rekreacyjnej trzeba opłacić wyższym podatkiem?

Wszystko zależy od przeznaczenia
Niekoniecznie. To, co ma znaczenie dla organów skarbowych, to cel. Tak to zostało ujęte w przepisach. Zwolnienie dają wydatki na cele mieszkaniowe, zaś prawa do ulgi nie uzyskuje się, kiedy wydatkuje się środki na cele rekreacyjne. Prawo do ulgi nie jest zaś uzależnione od tego, jak działka jest opisana w planie zagospodarowania przestrzennego czy też od tego, jak budynek wykorzystywali poprzedni właściciele. Jeśli więc podatnik kupuje nieruchomość rekreacyjną, ale zamierza w niej zamieszkać na stałe, wówczas może skorzystać z prawa do ulgi.

Przykładem może być interpretacja z 25 kwietnia tego roku (1061-IPTPB2.4511.60.2016.2.Acz), wydana przez izbę skarbową w Łodzi. Sprawa, jaką miał podatnik, dotyczyła możliwości skorzystania z ulgi podatkowej po zakupie działki zabudowanej domkiem letniskowym typu „brda”. Działka, którą kupił wraz z żoną, znajduje się na gruntach, oznaczonych jako teren zabudowy letniskowej. Domek również jest typowym budynkiem letniskowym. Jednakże podatnik, jak napisał we wniosku, zamierza dokonać przebudowy, aby domek nadawał się do całorocznego zamieszkiwania. Część prac została już wykonana, a część – jak choćby ocieplenie czy budowa komina – jest właśnie przeprowadzana. Podatnik zapowiedział, że po zakończeniu pracy i po zmianie przeznaczenia domu – co zostanie potwierdzone odbiorem technicznym – zamierza się do niego przeprowadzić.

Izba Skarbowa w Łodzi uznała, że podatnikowi przysługuje prawo do skorzystania z ulgi, związanej z wydatkami na własne cele mieszkaniowe. Urzędnicy przyznali, że w przepisach nie ma ani definicji domu mieszkalnego, ani letniskowego. Ale rozporządzenie o Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych zalicza domy letniskowe do budynków mieszkalnych.
W tej sytuacji więc – zdaniem urzędników – znaczenie ma, jak podatnik zamierza wykorzystywać domek letniskowy. Jeśli zamierza robić to sezonowo, wówczas mamy do czynienia z obiektem rekreacyjnym. Jeśli jednak będzie użytkowany w sposób stały, a więc właściciel będzie w nim mieszkał, wówczas mamy do czynienia z realizacją celów mieszkaniowych. Stąd też i decyzja urzędników, że podatnik ma prawo do ulgi.

Więcej korzystnych interpretacji
Opinia urzędników, dotycząca zasad, na jakich odróżnia się domy rekreacyjne od mieszkalnych, została zaczerpnięta z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Sadu Najwyższego. Oznacza to, że powstała już cała linia orzecznictwa w tej kwestii. A więc podatnicy, którzy po zakupie domku letniskowego chcą się do niego przeprowadzić na stałe, nie muszą się obawiać, że inny organ skarbowy zajmie odmienne stanowisko.

Widać to także w innych interpretacjach, choćby w wydanej przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy 9 czerwca 2015 r. (sygnatura ITPB4/4511-7/15/JG). Innym przykładem może być wykładnia z 10 lutego 2016 r. (sygnatura ITPB4/4511-601/15/KK), również pochodząca z izby bydgoskiej.

Tu warto zwrócić uwagę, że podatnik, którego dotyczyła interpretacja wydana przez łódzką izbę skarbową, docelowo zamierzał sprzedać lokal mieszkalny, który aktualnie zajmował. Zaś w przypadku wykładni z 10 lutego 2016 r. podatnik nie ukrywał, że zamierza zostawić sobie dotychczasowe mieszkanie.

Jak napisał we wniosku, w zamian za dożywotnią opiekę nad matką uzyskał nieruchomość zabudowaną domem, który jednak z powodów technicznych zmuszony był wyburzyć. Na tej działce postawił nowy dom. Jednocześnie zamierzał zakupić inną działkę z domem, który dotychczasowi właściciele użytkowali w celach rekreacyjnych, który on jednak chciał przebudować tak, aby służył mu przez cały rok.

Powodów, dla którego chciał zakupić i przebudować dom letniskowy, podatnik wymienił kilka. Przede wszystkim zawsze chciał z żoną mieszkać w spokojnej okolicy, poza tym w nieruchomości położonej wśród lasów i jezior chciał się leczyć z depresji po utracie pracy. Na dodatek w domu, który postawił na działce od matki, mieszkała właśnie jego mama oraz jego syna z dzieckiem. Drugi budynek – jak stwierdził – pozwoli mu uniknąć tarć, jakie mogą powstać w rodzinie z powodu wspólnego zamieszkiwania jednego budynku. Przyznał jednocześnie, że w domu tym będzie spędzał dużo czasu ze względu na opiekę nad matką oraz fakt, że jego żona opiekuje się wnukiem. Ale głównym miejscem zamieszkania miałby stać się nowy dom.

Izba Skarbowa również przyznała mu prawo do ulgi pod warunkiem, że podatnik dokona takich zmian w budynku, aby mógł on pełnić swoją funkcję przez cały rok i będzie użytkowany przez podatnika w celach mieszkalnych.

Marek Siudaj, Tax Care