Nie przy każdym zakupie nieruchomości fiskusowi należy się podatek od czynności cywilnoprawnych

Od umów, na podstawie których dochodzi do zakupu nieruchomości, notariusze zwykle pobierają podatek od czynności cywilnoprawnych. Ale są przypadki, kiedy taki podatek się nie należy. Warto wiedzieć, jakie są zwolnienia z tego podatku, bo czasem nie znają ich notariusze, którzy daninę pobierają.

fot. Shutterstock.com

Jednym z przypadków, kiedy podatek od czynności cywilnoprawnych się nie należy, jest zakup ziemi rolnej w celu powiększenia gospodarstwa. Warunkiem zwolnienia jest, aby gospodarstwo po przyłączeniu nowych gruntów miało powierzchnię przekraczającą 11 ha (zwykłych lub przeliczeniowych) i jednocześnie nie było większe niż 300 ha. Ale to niejedyne zwolnienie, jakie może objąć transakcję zbycia nieruchomości.

Utraciła nieruchomość wskutek wywłaszczenia
Właścicielka nieruchomości w listopadzie 2013 r. utraciła wskutek wywłaszczenia nieruchomość, którą zamieszkiwała. Wszystko dlatego, że w tamtym miesiącu wojewoda wydał zezwolenie na realizację inwestycji drogowej, któremu to zezwoleniu został nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

W lutym 2015 r. właścicielka dowiedziała się, że otrzyma zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania. Pieniądze te przeznaczyła na zakup mieszkania. I w trakcie podpisywania umowy zakupu okazało się, że od umowy zakupu mieszkania został przez notariusza naliczony i pobrany podatek od czynności cywilnoprawnych.

I właśnie w sprawie tego podatku wnioskodawczy zwróciła się do izby skarbowej. Zażądała interpretacji przepisów. We wniosku stwierdziła, że podatek w tej sytuacji fiskusowi się nie należał i że powinna otrzymać zwrot naliczonej kwoty.

Wywłaszczeni PCC nie płacą
Izba Skarbowa w Katowicach przyznała rację podatniczce. W wykładni z 25 maja tego roku (sygnatura IBPB-2-1/4514-204/16/AD) urzędnicy stwierdzili, że podatek od czynności cywilnoprawnych się nie należy.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jest art. 9 pkt. 3, w którym zwalnia się z tej daniny niektóre transakcje zakupu nieruchomości. Chodzi m.in. o nieruchomość nabywaną przez byłego właściciela nieruchomości wywłaszczonej, któremu przyznano odszkodowanie a nie inną nieruchomość. Przy czym zwolnienie z podatku dotyczy ceny równej kwocie uzyskanej w ramach odszkodowania, a transakcja zakupu musi zostać dokonana w ciągu 5 lat od chwili otrzymania odszkodowania.

Urzędnicy przyznali, że transakcja zakupu, jakiej dokonała podatniczka, spełniała warunki konieczne do skorzystania ze zwolnienia. Tym samym notariusz niesłusznie naliczył i pobrał podatek.

Zwolnień jest więcej
Jest więcej podobnych zwolnień z podatku od czynności cywilnoprawnych transakcji zakupu mieszkań czy gruntów. Podobnie jak w przypadku wywłaszczenia za odszkodowaniem, podatku nie zapłaci były właściciel nieruchomości, która została sprzedana na cele publiczne określone w ustawie o gospodarce nieruchomościami (o ile spełniałby on warunki przyznania nieruchomości zamiennej, gdyby zamiast sprzedaży doszło do wywłaszczenia). Z PCC zwolniony jest kupujący nieruchomość właściciel gruntu lub nieruchomości wykupionej na podstawie przepisów o ochronie i kształtowaniu środowiska.

Dodatkowe warunki są podobne jak przy wywłaszczeniu – zwolnienie dotyczy zakupu na kwotę równą wartości uzyskanego odszkodowania, a transakcja kupna musi być przeprowadzona w ciągu 5 lat od momentu otrzymania środków za utraconą nieruchomość.