KE żąda od Polski zmiany ustawy o "złotym wecie"

Kwestionowana ustawa pozwala rządowi na blokowanie podjęcia przez władze firm strategicznych decyzji, takich jak rozwiązanie spółki, przeniesienie siedziby za granicę, zmiana profilu działalności oraz zbycie, wydzierżawienie lub ograniczenie dysponowania majątkiem.

To zasadniczo obniża atrakcyjność nabycia udziałów w spółkach państwowych przez innych inwestorów z UE - argumentuje KE. - Taki czynnik odstraszający inwestorów z pozostałych państw członkowskich narusza przepisy traktatu dotyczące swobodnego przepływu kapitału oraz swobody przedsiębiorczości. Skarb Państwa działa w 15 spółkach strategicznych poprzez tzw. obserwatorów, którzy muszą mieć uprawnienia do pełnienia funkcji członka rady nadzorczej w spółce z udziałem Skarbu Państwa. Mają dostęp do wszelkich dokumentów.

Na specjalnej liście firm strategicznych jest 15 firm działających w różnych branżach, w tym petrochemii, gazownictwie, energii elektrycznej, górnictwie, kolejach i branży audiowizualnej.

Już podczas prac nad ustawą jej przeciwnicy twierdzili, że jest ona sprzeczna z prawem Unii Europejskiej. Ogranicza bowiem swobodę działalności spółek, naruszając prawa akcjonariuszy w już sprywatyzowanych spółkach, takich jak KGHM, Telekomunikacja Polska i PKN Orlen.

Komisja Europejska kwestionuje prawo krajów członkowskich do "złotego weta" w firmach uznawanych przez nie za strategiczne. Europejski Trybunał Sprawiedliwości potwierdzał niejednokrotnie, że takie przepisy są sprzeczne z unijnym prawem. Dopuścił wyjątek dla Belgii jedynie w przypadku dwóch spółek z sektora gazowego, na co powoływała się Polska twierdząc, że ustawa nie narusza przepisów UE.

Wysłany w środę do Polski wniosek KE ma formę tzw. uzasadnionej opinii, co stanowi drugi etap procedury w sprawie naruszenia przepisów. Kolejnym, ostatnim, jest skierowanie sprawy do unijnego Trybunału w Luksemburgu.

KE ostrzegła polski rząd, że "w przypadku niepodjęcia przez władze polskie stosownych kroków mających na celu dostosowanie się do prawa Wspólnoty w przeciągu dwóch miesięcy od otrzymania uzasadnionej opinii, Komisja może podjąć decyzję o skierowaniu sprawy do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości".