Europejskie Centrum Konsumenckie przekazuje podstawowe informacje nt. timesharingu i radzi jak się przygotować do zawarcia umowy.
Pułapki przy zawieraniu umowy timeshare
Konsumenci (zazwyczaj turyści przebywający na wakacjach) zapraszani są na bezpłatną prezentację superoferty wakacyjnej. Prezentacje takie organizowane są w hotelach, często przez obcokrajowców (osoba znająca język polski podpisuje tylko umowy z konsumentami). Promocyjne ceny są nagrodą za udział w prezentacji pod warunkiem, że decyzji dokona się jeszcze tego samego dnia. Firmy timesharingowe niejednokrotnie stosują praktyki mające na celu ominąć przepisy unijne, tak by konsument nie mógł skorzystać z przysługującej mu na podstawie przepisów Dyrektywy 2008/122/WE ochrony. W konsekwencji tego lista produktów „okołotimesharingowych” wciąż się wydłuża (np. kluby wakacyjne). Z dotychczasowych doświadczeń sieci ECK wynika, że firmy timesharingowe w większości są trudne do zidentyfikowania - np. występują problemy z ustaleniem siedziby, która nie jest zarejestrowana, nie jest podana w umowie lub po zawarciu umowy została zmieniona. Firmy timesharingowe często nie są również zainteresowane polubownym rozwiązywaniem sporów konsumenckich.Przykładowa sprawa ECK
W czerwcu 2013 r. konsument przebywał z rodziną na Teneryfie. W hotelu, w którym mieszkał odbyła się prezentacja korzystnej oferty nabywania apartamentów na określoną liczbę lat. Konsument wraz z małżonką zapoznał się z ogólnymi zasadami oferty, a następnie zaproponowano mu podpisanie umowy. Poinformowano go przy tym, że ma 14 dni na rezygnację bez ponoszenia skutków finansowo-prawnych. Po przejrzeniu treści dokumentu konsument wraz z żoną stwierdzili, że znajdują się w niej liczne odniesienia do pewnego statutu klubu wakacyjnego, ale treści statutu nie dołączono. Menadżer hotelu – p. Mario - obiecał jednak przesłać go e-mailem w terminie późniejszym. Małżeństwu nie pozwolono też zabrać umowy do pokoju. Podpisanie miało nastąpić od razu, w obecności menadżera. Małżeństwo umowę podpisało zaznaczając, że nie otrzymało wspomnianego statutu. Dopiero po wpłaceniu zaliczki, przekazano im dokumenty do wglądu.
Małżeństwo zauważyło niedopowiedzenia finansowe - np. zapis dot. wzrostu opłat rocznych. Postanowiło więc wycofać się z umowy i w tym celu sporządziło pisemną rezygnację z umowy. Jednak w biurze hotelu stanowczo odmówiono jej przyjęcia. Pracownica stwierdziła, że ma zakaz menadżera na odebranie od nich rezygnacji. Menadżer odmówił również osobistego spotkania. Po powrocie do domu bezskutecznie próbowano skontaktować się z przedstawicielem hotelu i odzyskać zwrot zaliczki…
Co się kryje pod hasłem timesharing?
Aktualnie obowiązująca dyrektywa PE i Rady oraz implementująca ją ustawa o timeshare wprowadzają pojęcie umowy timeshare o następującym brzmieniu: umowa zawarta na ponad rok, na podstawie której konsument odpłatnie nabywa prawo do korzystania z co najmniej jednego miejsca zakwaterowania w okresach wskazanych w umowie.
Produkty timesharingu, tzn. budynki/apartamenty usytuowane są najczęściej w Hiszpanii, na Wyspach Kanaryjskich czy w Portugalii. W praktyce wygląda to następująco - po zawarciu umowy timeshare konsument może spędzać wakacje np. w dwupokojowym apartamencie, położonym w andaluzyjskim Costa del Sol, w dwóch pierwszych tygodniach lipca i dwóch pierwszych tygodniach grudnia przez okres 3 lat.
Jakie informacje i w jakiej formie powinien otrzymać konsument przed zawarciem umowy?
Przedsiębiorca ma obowiązek w odpowiednim czasie, zanim konsument zostanie związany umową lub ofertą, w sposób jasny i zrozumiały dostarczyć mu dokładnych i wystarczających informacji w postaci standardowego formularza informacyjnego (wzór stanowi załącznik do ustawy o timeshare). Informacje te winny być udostępnione konsumentowi nieodpłatnie, na papierze lub innym trwałym nośniku łatwo dostępnym dla konsumenta. Ogólnie można wskazać, iż w formularzu informacyjnym powinny znaleźć się:
informacje dotyczące nabytych praw; informacje dotyczące przedmiotu umowy (opis nieruchomości i jej położenia; opis usług i obiektów, do których konsument będzie miał dostęp); informacje dotyczące kosztów (pełny koszt umowy wraz z opisem możliwości podwyższenia ceny, wskazanie obowiązkowych opłat ustawowych i metody obliczania opłat związanych z nieruchomością, koszty administracyjne, itp.); informacje dotyczące rozwiązania umowy.UWAGA: Z chwilą podpisania umowy formularz staje się jej integralną częścią.
W jakim języku powinien być sporządzony formularz informacyjny?
Formularz informacyjny powinien być sporządzony zgodnie z wyborem konsumenta, w języku państwa członkowskiego, w którym konsument przebywa lub którego jest obywatelem. Jeżeli nabywca mieszka w Polsce formularz powinien być sporządzony co najmniej w języku polskim.
Czy informacje podane w formularzu informacyjnym mogą być zmienione?
Co do zasady informacje podane w formularzu informacyjnym nie podlegają zmianom, chyba że strony wyraźnie postanowią inaczej lub zmiany wynikają z nadzwyczajnych i nieprzewidzialnych okoliczności niezależnych od przedsiębiorcy, których skutków nie można było uniknąć nawet przy całkowitym zachowaniu należytej staranności.
Czy można zrezygnować z zawartej już umowy timesharingu?
Konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy timesharingowej bez podania przyczyny w terminie 14 dni kalendarzowych. Termin ten jest jednolity we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Do umowy przedsiębiorca musi dołączyć standardowy formularz odstąpienia.
Uczestnik timesharingu ma prawo odsprzedać swoje prawa do udziału w tej usłudze – w dowolnym momencie obowiązywania umowy.
Jeżeli okazało się, że wykupiona nieruchomość ma wady np. nieczynny basen, brak sprawnej klimatyzacji itd., które ograniczają jej przydatność do umówionego użytku, konsument może żądać odpowiedniego obniżenia ceny (za czas trwania wad). W sytuacji, w której przedsiębiorca wad nie usunął lub nie możliwe jest ich usunięcie może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym.
UWAGA: Obowiązuje zakaz pobierania wszelkich zaliczek, udzielania gwarancji, blokady środków pieniężnych na rachunku czy wyraźnego uznawania długu konsumenta na rzecz przedsiębiorcy przed upływem terminu do odstąpienia od umowy. O czym warto pamiętać zawierając umowę?
Nigdy nie należy podejmować decyzji pochopnie. Obietnice i ceny mogą brzmieć kusząco, ale to są tylko zapewnienia agenta, co innego może znaleźć się w treści formularza informacyjnego czy końcowej umowy. Konsumentowi przysługuje prawo do uzyskania od przedsiębiorcy wyczerpującej informacji, wyjaśnień i odpowiedzi na pytania o wszystkie postanowienia, które wydają się niejasne. Warto zapytać organizatora timesharingu, czy możliwe jest zabranie umowy (i wszystkich towarzyszących jej dokumentów) do domu, aby ją spokojnie przeczytać i się zastanowić. Należy ostrożnie podchodzić do promocji, które uzależniają znaczne obniżenie ceny od natychmiastowej decyzji. Zaleca się dokładne rozpoznanie, gdzie przedsiębiorca, z którym zawieramy umowę ma siedzibę – w jakim kraju jest zarejestrowany oraz ustalenie bezpośredniej, szybkiej formy kontaktu nie tylko z agentem, ale i z firmą którą reprezentuje. Należy również zwracać uwagę na nieuczciwe klauzule zawarte w umowie, np. utrudniające odstąpienie od umowy nakładające obowiązek zapłaty wygórowanej kary umownej określające właściwość sądów odległych od miejsca zamieszkania konsumenta niejasno określające koszty (np. w przypadku ewentualnych przyszłych remontów)Timesharing może być dobrą opcją dla osób, które chcą co roku spędzać wakacje w tym samym, ukochanym miejscu. Nie zmienia to faktu, że timesharing jest z założenia umową długoterminową. W związku z tym wymaga wzięcia pod uwagę wszystkich czynników i dokładnej kalkulacji kosztów. Bowiem co zrobimy, gdy po kilku latach budynek, w którym mamy apartament, zostanie zaniedbany albo trudno dostępny z powodu redukcji połączeń lotniczych z danym miejscem lub gdy z powodu choroby nie będziemy w stanie dotrzeć na wakacje.
