To jeden z najgorszych w historii okresów dla branży motoryzacyjnej

Po nowym roku w Tychach straci pracę 1,5 tys. osób  spośród 4,6 tys. zatrudnionych przez Fiat Auto Poland. Bez zajęcia może też zostać kolejnych 5 tys. osób pracujących w firmach-podwykonawcach tyskiej fabryki. Szefowie koncernu motywują swoją decyzję sytuacją na rynku i przeniesieniem produkcji głównego modelu – Fiata Pandy – do zakładu w Neapolu.

 – Mamy do czynienia z nadprodukcją mocy produkcyjnych. Mamy też do czynienia z taką sytuacją, kiedy producenci lokują produkcję w tych najbardziej atrakcyjnych z punktu widzenia biznesowego krajach. Tak dzieje się w Czechach, na Słowacji, w Rumunii i trzeba zrobić wszystko, żeby tak działo się również w Polsce – mówi Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.

Dziś problemami firm motoryzacyjnych w Polsce zajmie się rząd. Nowy wicepremier i minister gospodarki Janusz Piechociński zapowiedział, że przedstawi propozycje rozwiązań, które poprawią kondycję branży.

Jakub Faryś sugeruje, że powinny być to kroki w stronę zwiększenia popytu krajowego na nowe samochody. Może to być trudne, bo od stycznia do końca listopada Polacy zarejestrowali tylko 249 tys. 728 nowych aut, czyli o prawie 10 proc. mniej niż przed rokiem. Zdaniem prezesa PZPM, by wyjść z kryzysu ta liczba powinna sięgać 600 tys. nowych aut rocznie.

 – Polski rząd powinien podjąć działania, które spowodują, ze zwiększy się rynek wewnętrzny. Jeśli zwiększy się rynek wewnętrzny, mam na myśli sprzedaż i rejestrację samochodów, wtedy inwestorzy znacznie chętniej będą do Polski przychodzili – twierdzi Faryś. – Obecny okres jest chyba jednym z najgorszych, jeśli chodzi o branżę motoryzacyjną. Bardzo ważne jest, żeby rząd o nią zadbał, ale w taki sposób, żeby do Polski trafiali inwestorzy, żeby produkcja w Polsce była utrzymywana, żeby ludzie mieli pracę i żeby płacili podatki.

Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego sugeruje konkretne rozwiązania, które mogłyby poprawić sytuację zakładów produkujących samochody oraz części do nich.

 – Nie oczekujemy tego, żeby podatnik dopłacał do branży motoryzacyjnej. Oczekujemy rozwiązań, które będą korzystne z punktu widzenia branży – wyjaśnia. – Oczekujemy wprowadzenia pełnego odliczenia podatku VAT od samochodów osobowych nabywanych przez firmy, likwidacji akcyzy i zastąpienia jej podatkiem uzależnionym od  parametrów ekologicznych. Chcemy też wprowadzenie elastycznego czasu pracy, bo właściwie już wszystkie kraje europejskie to wprowadziły.

Polska nie jest liderem ani w sprzedaży, ani w produkcji samochodów. Ale – jak podkreśla Jakub Faryś – polskie zakłady mają bardzo dobre oceny ze względu na dobrze wykwalifikowaną i niedrogą kadrę. Przy produkcji samochodów pracuje bezpośrednio około 140 tys. osób, a z branżą motoryzacyjną związanych jest około 300 tys. czynnych pracowników. Zdaniem eksperta upadek tej branży oznaczałby ogromne problemy dla całej gospodarki.

 – Jedna osoba zatrudniona bezpośrednio w zakładzie produkującym samochody oznacza pracę dla czterech, czasem pięciu osób w innych branżach. Jeżeli wzięlibyśmy szeroko branże motoryzacyjną, to możemy śmiało powiedzieć, że co najmniej 600-700 tysięcy osób jest z nią  w jakiś sposób związanych – mówi szef PZPM. – To pokazuje, jak ważna jest branża motoryzacyjna.

Program restrukturyzacji i wsparcia całej branży chce stworzyć Komisja Europejska. Miałby on być konsultowany ze wszystkimi członkami UE. Bo problemy ma przemysł motoryzacyjny w całej Europie. Zwolnienia, oprócz Fiata, zapowiedział też Ford – dotkną one pracowników fabryk w Belgii i Wielkiej Brytanii. Z kryzysem walczy również PSA Peugeot Citroen, który z prośbą o pomoc skierował się do Paryża.

 – Ta sytuacja, z którą teraz mamy do czynienia, to jest sytuacja spektakularna. Nigdy wcześniej nie zdarzył się taki spadek sprzedaży i rejestracji w Europie, bo w porównaniu z rokiem 2006 czy 2007 to jest spadek o 30 procent, czyli o około 5 milionów samochodów. To jest bardzo dużo – wyjaśnia Faryś.

Prognozy dotyczące rynku motoryzacyjnego są bezlitosne: rynek europejski w dalszym ciągu się kurczy. Analitycy Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego Samar twierdzą, że w przyszłym roku Polacy kupią od 5 do 7 proc. nowych samochodów mniej, a rynek europejski zmniejszy się o około 3-4 proc.