Szykuje się radykalna reforma rynku wina

KE chce, by w ciągu pięciu lat trwania reformy wykarczowano 200tys. z 3,6 mln hektarów winorośli w UE.

Europa produkuje za dużo wina - uważa Komisja - co prowadzi dotego, że UE wydaje każdego roku około pół miliarda euro napozbywanie się nadwyżek wina, na które nie ma zbytu. To ponad jednatrzecia z całej, wynoszącej 1,3 mld euro rocznej puli na unijnewsparcie sektora winnego.

"Obecnie marnujemy za dużo pieniędzy - ponad jedną trzeciąśrodków budżetowych - na pozbywanie się nadwyżki wina, zamiastzwiększać naszą konkurencyjność i promować nasze wina. Jestemprzekonana, że moja propozycja ożywi europejski sektor wina iumożliwi zajęcie należnej nam najwyższej i najmocniejszej pozycji"- oświadczyła komisarz ds. rolnictwa Mariann Fischer Boel.

W ciągu pięciu ostatnich lat roczna produkcja wina wyniosłaśrednio 178 mln hektolitrów, z czego 15 mln hl nie znalazłoodbiorców. Nadprodukcji towarzyszy spadek konsumpcji wineuropejskich o 750 tys. hektolitrów rocznie i coraz większakonkurencja win importowanych z Nowego Świata (wzrost importu o 10proc. rocznie w ciągu ostatnich 10 lat).

KE uważa, że jeśli te tendencje utrzymają się, w latach 2010-11,nadprodukcja wina będzie stanowić 15 proc. produkcji rocznej.

Aby uporać się z nadprodukcją i zmierzyć się z zagranicznąkonkurencją, komisarz Fischer Boel proponuje pomoc dla tychproducentów, którzy zdecydują się na dobrowolne karczowaniewinorośli. By zachęcić do zaprzestania działalności, rekompensatybędą najwyższe w pierwszym roku trwania reformy, by stopniowo malećw ciągu pięciu lat. Przeznaczony na ten cel budżet wyniesie wpierwszym roku 430 mln euro i 59 mln euro w piątym, końcowym rokureformy.

KE zapowiada, że w celu uniknięcia problemów społecznych lubzwiązanych ze środowiskiem, państwa członkowskie będą mogłyograniczać karczowanie w winnicach położonych na terenachgórzystych oraz w regionach wrażliwych z punktu widzenia ochronyśrodowiska. Państwa będą mogły nawet wstrzymać karczowanie, jeżelicałkowita wykarczowana powierzchnia osiągnie 10 proc. obszarówuprawy winorośli w danym kraju.

KE przekonuje, że kluczowym punktem reformy jest lepszewykorzystanie środków budżetowych (1,3 mld euro), które pozostanąna obecnym poziomie. Dużo więcej środków, dotychczas wydawanych nawsparcie produkcji, zostałoby przeznaczone na promocję europejskichwin, zwłaszcza na rynkach krajów trzecich.

Jednocześnie KE chce wstrzymać wypłacanie pomocy przeznaczonejna tzw. destylację kryzysową (wino destylowane i sprzedawane tanioproducentom napojów spirytusowych) i utrzymywanie prywatnychzapasów. Komisja uważa bowiem, że pomoc ta zachęcała rolników doprodukcji nadwyżek wina.

W wyniku reformy, destylacja kryzysowa zostałaby zastąpionadwoma środkami zarządzania w sytuacjach kryzysowych, finansowanymize środków będących do dyspozycji dla poszczególnych krajów.Wprowadzony ma być m.in. zakaz dodawania cukru w celu wzbogacaniawina (tzw. szaptalizacja).

W ciągu pięcioletniego okresu przejściowego utrzymane zostałybyograniczenia dotyczące sadzenia nowych winorośli. Reformaprzewiduje ich zniesienie po roku 2013, tak aby umożliwićkonkurencyjnym producentom rozwinięcie produkcji, jeżeli by tegochcieli.

Uproszczone mają zostać przepisy dotyczące etykietowania.Podstawą koncepcji win gatunkowych UE będzie pochodzeniegeograficzne (wino gatunkowe produkowane w określonym regionie).Wina z oznaczeniem geograficznym będą dzielić się na wina zchronionym oznaczeniem geograficznym oraz wina z chronioną nazwąpochodzenia. Ponadto, po raz pierwszy na etykietach win UEnieposiadających oznaczenia geograficznego, będzie można wskazaćodmianę winorośli i rocznik wina. To odpowiedź na rosnący popyt nawina jednoszczepowe.

W UE jest ponad 2,4 mln gospodarstw zajmujących się produkcjąwina, wykorzystujących 3,6 mln hektarów upraw winorośli, co stanowi2 proc. obszaru gruntów rolnych UE. Produkcja wina w 2006 r.stanowiła 5 proc. wartości produkcji rolnej UE.

Największymi producentem wina w UE są Francja (55 mlnhektolitrów), Włochy (51 mln), Hiszpania (42 mln), Niemcy (33 mln),Portugalia (7,2 mln), Węgry (4,5 mln) i Słowenia (1 mln).