Sztuczna inteligencja napędzi polską gospodarkę

Ministerstwo Cyfryzacji zainicjowało prace grupy środowisk zainteresowanych rozwojem sztucznej inteligencji (AI) w Polsce. Zespół wypracował raport wraz z rekomendacjami na temat przyszłości tej dziedziny w naszym kraju w kilku obszarach: gospodarka opartych na danych; finansowanie badań i rozwoju; edukacja; etyka i kwestie prawne.

Rekomendacje podzielono na krótkoterminowe (okres do 2 lat), średnioterminowe (okres do 6 lat) oraz długoterminowe, do roku 2030. 

Kevin Mitnick: O bezpieczeństwo naszych danych będą walczyły maszyny

Sztuczna inteligencja a gospodarka oparta na danych

W obszarze gospodarki opartej na danych, w krótkiej perspektywie zaleca się edukację na zasadach „learning by doing”. Obejmować mają m.in. pilotaże projektów komercyjnych i badawczo-rozwojowych, rozwój Krajowych Inteligentnych Specjalizacji (KIS) czy uruchomienie programu sektorowego ukierunkowanego na gospodarkę opartą na danych (we współpracy z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju).

W perspektywie średnioterminowej głównym celem ma być uniknięcie „pułapki średniego rozwoju”. Eksperci zalecają zatem, by państwo przyjęło rolę zleceniodawcy projektów wykorzystujących rozwiązania oparte na danych cyfrowych. Ponadto należy wypracować mechanizmy zarządzania danymi cyfrowymi oraz stworzyć przyjazną kulturę organizacyjną.

W długiej perspektywie "kluczowe będzie dopasowanie działań do rozwoju polskiej gospodarki, zarówno w aspekcie technologicznym, jak i ekonomicznym" - czytamy w raporcie. Eksperci uważają, że trudno prognozować szanse i zagrożenie w perspektywie 12 lat, zatem kluczowy jest bieżący monitoring sytuacji.

Świat ludzi i maszyn będzie jednością. Wyzwaniem stanie się etyczne wykorzystanie sztucznej inteligencji oraz zapanowanie nad nią

Jak finansować sztuczną inteligencję?

W części opisującej finanse, autorzy wskazują, "do roku 2023 zainwestować ~9,5 mld zł w komercyjną budowę AI". Celem ma być znalezienie się w czołówce krajów budujących sztuczną inteligencję.

"Jest to cel ambitny, ale tożsamy z ogólnym potencjałem gospodarczym Polski. W praktyce oznacza to, że nasz rynek budowy AI musi do 2025 roku wzrosnąć przynajmniej 24-krotnie do poziomu ~8,3 mld zł przychodów z tworzenia AI. Oznacza to również, że do tego czasu w Polsce powinno funkcjonować około 720 firm budujących AI" - czytamy w opracowaniu.

Należy również wyznaczyć liderów spajających środowiska w pięciu ekosystemach - naukowym, technologicznym, start-upowym, biznesowym i państwowym.

Postawić na specjalistów

Autorzy wskazali, że barierami rozwoju i wdrażaniu technologii opartych na sztucznej inteligencji są niski poziom edukacji dzieci i młodzieży oraz niski odsetek dorosłych chcących dokształcać się całe zawodowe życie.

W związku z tym kluczowymi wyzwaniami edukacyjnymi są "rozwój kapitału ludzkiego - kompetencji związanych z tworzeniem oraz korzystaniem z technologii AI oraz tworzenie kultury uczenia się przez całe życie, w związku ze zmianami społecznogospodarczymi, wynikającymi z rozwoju technologii opartych o sztuczną inteligencję".

W opracowaniu podkreślono również potrzebę zwiększenie liczby specjalistów i naukowców zajmujących się sztuczną inteligencją. "Potrzebujemy kadr zarządzających, specjalistów branżowych, osób tworzących i stosujących prawo, których wiedza, kompetencje społeczne i biznesowe oraz umiejętności w zakresie AI pozwolą na wdrożenie nowych usług i produktów".

Blockchain i sztuczna inteligencja wśród "5 innowacji IBM na 5 lat". Wpłyną na rzeczywistość

Etyczne i prawne aspekty AI

W obszarze "etyka i prawo" autorzy raportu argumentują, że sztuczna inteligencja "budzi kontrowersje natury etycznej i wątpliwości prawne". Co za tym idzie, o to na państwie spoczywa odpowiedzialność  "zarówno za wypracowanie standardów etycznych, jak i inicjatywę w zakresie regulacji prawnych".

Podejście organów państwa do prawnych i etycznych zagadnień etycznych powinno charakteryzować się proaktywnością, inkluzywnością prowadzącą do współpracy ze środowiskami  skupionymi wokół AI, lokalnym nastawieniem (uwzględnieniem specyfiki i zaawansowania technologicznego kraju). Ponadto administracja musi być elastyczna wobec zmian realiów technologicznych i społecznych, proaktywna w przypadku naruszeń standardów etycznych i prawnych oraz systematyczna w działaniach.

Państwo powinno również zadbać o wypracowanie mechanizmów etycznej oceny przedsięwzięć wykorzystujących sztuczną inteligencję, w części lub całości finansowanych ze środków publicznych.