Zaliczka na podatek dochodowy - kiedy i jak to wyliczyć

Od zadeklarowanej konkretnej formy opodatkowania zależy szereg, spoczywających na podatniku,  obowiązków, między innymi należy do nich konieczność opłacania okresowych zaliczek na podatek dochodowy. Obowiązek ten dotyczy przedsiębiorców, którzy wybrali opodatkowanie na zasadach ogólnych lub też podatek liniowy.

Zaliczki w przypadku opodatkowania według skali podatkowej
Podatnicy, którzy zdecydowali się na opodatkowanie dochodu z działalności gospodarczej na zasadach ogólnych, według skali podatkowej, zobowiązani są do wpłacania zaliczek w systemie miesięcznym do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy  zaliczka.  Istotnym jest, aby pamiętać, że za ostatni miesiąc wymaganą zaliczkę należy wpłacić do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Warto przy tym mieć na uwadze, że obowiązek uiszczenia zaliczki powstaje dopiero od miesiąca, w którym dochody podlegające opodatkowaniu przekroczyły kwotę wolną od podatku (w 2012 jest to 3 091 zł).

Wartość zaliczki oblicza się w następujący sposób:  
1. od przychodu należy odjąć koszty i w ten sposób uzyskuje się dochód,
2. składki ZUS zaliczamy do kosztów lub odliczamy od dochodu (w miesiącu zapłaty),
3. do tak ustalonego dochodu stosuje się właściwą stawkę 18% albo 32% (do przekroczenia kwoty 85 528 zł stosuje się stawkę 18%, powyżej 32%) ,
4. następnie odejmuje się część składki na ubezpieczenie zdrowotne  (składki zdrowotne wynoszą 9% podstawy, a odliczamy tylko 7,5%, czyli jeśli zapłacimy 900 zł to odliczamy od podatku 750 zł) = podatek do zapłaty,
5. w styczniu odlicza się całą kwotę wolną od podatku, czyli 556 zł 02 gr.
Podatek do zapłaty zaokrąglamy do pełnych złotych.

 Ponadto, istotnym jest, że wartość zaliczek za kolejne miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzednie.

Zaliczki na podatek dochodowy obliczany liniowo
Metodę ustalania zaliczek przy zastosowaniu opodatkowania podatkiem liniowym stosuje się analogiczne, jak w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, z tą jednak różnicą, że stawka podatku wynosi 19% i nie ma kwoty zmniejszającej podatek. Dotyczy to zarówno zaliczek miesięcznych, jak i obliczanych w uproszczonej formie.

Zaliczki w systemie kwartalnym przewidziane dla małych podatników
Pomimo, iż zasadniczo, zaliczki na podatek dochodowy przedsiębiorcy powinni wpłacać w systemie miesięcznym, ustawa o podatku dochodowym przewiduje pewne udogodnienie dla małych podatników.

Za małego podatnika uznaje się przedsiębiorcę, u którego wartość przychodów ze sprzedaży nie przekroczyła w ubiegłym roku podatkowym równowartości 1,2 mln euro (w  2012 roku wartość graniczna wynosi 5 324 000 zł).

Sposób ustalania wysokości zaliczek jest analogiczny, jak w przypadku miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy, z tą różnicą, że niezbędnych wpłat dokonuje się w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który jest wpłacana zaliczka. Ponadto, zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego podatnik wpłaca w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego (chyba, że wcześniej złoży zeznanie roczne).

Zaliczki w uproszczonej formie
Kolejnym udogodnieniem, przewidzianym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest możliwość co miesięcznego wpłacania zaliczek w uproszczonej formie, w stałej wysokości odpowiadającej 1/12 wartości obliczonej przy zastosowaniu skali podatkowej obowiązującej w danym roku podatkowym, a więc jednej z 2 stawek podatku, w zależności od wartości uzyskanego dochodu. Podstawę do wyliczania zaliczek w takim przypadku stanowi kwota dochodu wykazana w zeznaniu podatkowym złożonym w poprzednim roku podatkowym. W razie, gdy w zeznaniu składanym w ostatnim roku podatkowym podatnik nie wykazał dochodu, lub wykazany dochód nie  przekracza kwoty od której powstaje obowiązek podatkowy wynikający z pierwszego przedziału skali podatkowej, to zaliczki wylicza się na podstawie dochodu wykazanego w zeznaniu złożonym dwa lata wcześniej.

Elżbieta Węcławik, Tax Care
Iwona Cackowska, księgowa Tax Care