Polskapresse - po burzy; czy będzie przejaśnienie?

O ile, o tym drugim niewiele wiadomo i wielu znawców tematu wątpi w jego sukces, o tyle o projekcie grupy bawarskiej – coraz bardziej głośno, zwłaszcza w kontekście ostatnich zmian kadrowych w Polskapresse. Zmiany w kierownictwie Polskapresse nie powinny dziwić, wcześniej odchodzili bowiem bardzo sprawni przedstawiciele pasawskiej grupy (M. Cosson, M. Jankowski, M. Juszczyk, czy B. Biały). Teraz jednak znacznie większa jest skala zmian (odeszło 5 osób  z kierownictwa grupy), nadto część z nich była zaangażowana w projekty zmian i powstawanie nowego tytułu. Część komentatorów wiąże np. zwolnienie J. Becka z jego pomysłem zminimalizowania roli gazet regionalnych w momencie, kiedy pojawi się nowy dziennik ogólnokrajowy. Jaki w końcu będzie ostateczny wariant – nikt, poza zainteresowanymi bezpośrednio, nie wie. Być może takiego wariantu jeszcze nie ma – trzeba wybrać między kilkoma opcjami.

Sytuację tę porównuje się do wariantu czeskiego (sam o tym pisałem w blogu z 10 października 2006). Podobnie jak w Czechach, powołanie nowego „grzbietu” ogólnokrajowego (w innej wersji: ogólnopolskiego dziennika) wymusza sytuacja na rynku prasy ogólnopolskiej, ale także przecież spadek sprzedaży gazet regionalnych Polskapresse.  U braci Czechów było podobnie; spadek sprzedaży regionalnych dzienników – w roku 2005 był na poziomie 4-8 %, w zależności od regionu. Powołanie wiodącego „denika” z dodatkowym wydaniem praskim, jako głównego „grzbietu” dla 72 gazet regionalnych – jak się wydaje – zahamowało ten proces. Czytam co prawda polskie wypowiedzi w Internecie, że czeski eksperyment się niezbyt udał, ale kiedy zacząłem przeglądać wyniki sprzedaży na stronie czeskiej unii wydawców (z listopada 2006), to okazało się, że łączna sprzedaż dzienników Vltava-Labe-Press (czeskiej filii bawarskiej grupy) zwiększyła się – w porównaniu z rokiem 2005 mniej więcej o 35 tysięcy egzemplarzy (najwyraźniej wydania piątkowe). Można więc mówić o umiarkowanym optymizmie, tym bardziej, że podobno zwiększyły się zyski z zamieszczania reklam.

W Polskapresse pomysłów było – jak słyszałem – kilka, od wspólnego tygodnika wkładanego do gazet Polskapresse, po dziennik ogólnopolski – sprzedawany łącznie z gazetami regionalnymi. Słyszałem (powiedziano mi to poufnie), że jedna z wersji, lansowana podobno przez J. Becka zakładała de facto zminimalizowanie roli gazet regionalnych w nowym projekcie; w wersji najbardziej skrajnej byłyby to 2 - 4 kolumn w nowej ogólnopolskiej gazecie. Przyznam, że był to pomysł bardzo niepokojący, choć z drugiej strony miałem nadzieję, że tak się nie stanie, przeczytałem bowiem fragment wywiadu z Tomaszem Wróblewskim, który powiedział: Będziemy oczywiście współpracować z prasą regionalną Polskapresse, ale na pewno nie będziemy robić nic, co zagroziłoby tytułom regionalnym: ani nie zmienimy ich tytułów, ani ich nie wchłoniemy. No, ale Wróblewski mówił to jakiś czas temu, a Beck wciąż był mocnym człowiekiem Grupy. Przyjazd szefów z Pasawy przeciął wątpliwości, choćby na razie, a atmosfera na spotkaniu była tak gorąca, że – jak donoszą mi moje wróbelki z Warszawy w pewnym momencie była nawet zagrożona pozycja Pani Prezes Stanek. Szefowie z Bawarii nie są zadowoleni z postępów swoich polskich pracowników, bowiem sprzedaż gazet Polskapresse spadła i nie jest to tylko efektem konkurencji ze strony gazet ogólnokrajowych. Co prawda Wirtualne Media piszą o wzroście sprzedaży gazet regionalnych w końcu 2006 roku, ale trzeba pamiętać o tym, że jest to gorzej niż w roku poprzednim, a ponadto w środku roku była znaczna zapaść, która średnioroczne wyniki znacznie obniży. Pomysł marginalizacji gazet regionalnych w jednej z wersji projektu spowodowałby na pewno liczne zwolnienia dziennikarzy. W ostatnim czasie takie zwolnienia wymogły łączenia tytułów w Poznaniu i na Pomorzu Zachodnim. W tym drugim przypadku, łącząc trzy „Głosy” zwolniono ponad 40 dziennikarzy. A ile wcześniej – w Katowicach, Wrocławiu, Gdańsku, Kielcach? Równocześnie dwaj wydawcy prasy regionalnej prowadzą ostrą politykę oszczędności, a pensje w tych dziennikach są w istocie śmiesznie niskie. NA stronie press.pl czytałem wypowiedzi dziennikarzy z „Dziennika Bałtyckiego”, jak walczą o każdy długopis, jak stary mają sprzęt, jak wreszcie wygląda w tej redakcji polityka oszczędnościowa.

Nowy pomysł wydawniczy, aby osiągnął sukces, nie może bazować wyłącznie na gazetach grupy Polskapresse. Stąd pomysł „spółki z Mediami Regionalnymi”. Tu także mamy kilka wersji, kilka pomysłów: kupno gazet od Mecomu, wejście w spółkę j-v, czy inny charakter, ale wspólnego jednak przedsięwzięcia. O ile nie można wykluczyć sytuacji, że fundusz Mecom chciałby sprzedać swoje gazety regionalne w Polsce,  o tyle   nie jest wcale pewne, że pomysł ten zostałby zaakceptowany przez Urząd Antymonopolowy. Koncentracja w jednym ręku prawie całej prasy regionalnej byłaby chyba dla Urzędu nie do przyjęcia.

W tej sytuacji rozważa się zapewne inne projekty, zbliżone do pierwszego, choć formalnie różne (j-v, porozumienie wydawnicze itp.). Należy pamiętać, że obie grupy współpracują z sobą na rynku reklamowym i zapewne rozmawiają z sobą na temat wspólnego wydawnictwa. Nic nie robić – to oznacza dalszy kryzys i wzrost przewagi ze strony gazet ogólnopolskich. Pytanie tylko – jaką drogę wybrać?

Dyskutanci na różnych forach internetowych przebąkują coś o wpływie Springera na ten projekt. Nie sądzę, żeby Wróblewski i Fąfara byli V kolumną Springera w Polskapresse. Ani, że VGP chce robić tu interesy wspólnie ze Springerem. Obaj panowie zakończyli pewien etap kariery u Springera i  podjęli się nowego wyzwania.

Jeśli założymy, że realizowany projekt będzie zmodyfikowaną (choć może obszerniejszą w części regionalnej) wersją „Gazety Wyborczej”, z poszanowaniem tradycji prasy regionalnej i przyzwyczajeń czytelniczych, jeśli uda się Polskapresse stworzyć gazetę „kompletną”, odpowiadającą różnych potrzebom czytelniczym, to pomysł ten może osiągnąć sukces. Ogólnokrajowy dziennik (grzbiet) z 16 gazetami regionalnymi (gazeta z gazetą/gazeta w gazecie) – coś takiego może przynęcić czytelników.

Oczywiście, do pokonania jest jeszcze wiele trudności, jak choćby kwestia relacji obu części nowej gazety – czy aby nie będą różnić się charakterem i zawartością. Poza tym gazety regionalne są przecież różne, jedne są poważne, inne bardziej idą w stronę tabloidu... Czy te dwie części wspólnej gazety nie będą się „gryzły”? Co wreszcie z relacjami z Polski w wydaniu ogólnokrajowym i jakie będą relacje: gazeta ogólnopolska - gazety regionalne? Od rozwiązania tych i podobnych problemów zależy z pewnością przyszłość przedsięwzięcia, nazywanego roboczo „Wiadomości24”.

Po burzy, jaka miała miejsce 12 lutego, nastąpi zapewne przejaśnienie. Jednych to zmobilizuje do lepszej pracy, innym pomoże sprawniej realizować projekt. Oby dobry, bo w czasach kryzysu na rynku prasy, każdy dobry pomysł jest na wagę złota.

Zapraszam do dyskusji na moim blogu!!!